Қазақстандықтар мерзімі өтіп кеткен кредитін қалай реттей алады

Банктер мен микроқаржы ұйымдарына қарызын уақытылы төлей алмай жүрген азаматтар қарыз талаптарын өзгертуге өтініш бере алады. Кредитор жауабына қанағаттанбаса, омбудсманға жүгіну немесе заң бойынша банкроттық рәсімінен өту мүмкіндігі бар. Бұл туралы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі мәлім етті, деп хабарлайды Azattyq Rýhy.

Қарыз талаптарын қалай өзгертуге болады?

Қаржылық қиындықтар туындаған жағдайда қарыз алушының міндеттемелерді орындау талаптарын өзгерту туралы жазбаша өтінішпен өз кредиторына (банк, МҚҰ немесе коллекторлық агенттік) жүгінуге құқығы бар.

Қаржылық жағдайдың нашарлағанын немесе мерзімді кешіктірудің себептерін растайтын құжаттарды өтінішке қоса беру қажет. Бұл жұмыссыз ретінде тіркелгені туралы анықтама, жұмыс берушінің еңбек шартын тоқтату туралы, жалақы сақталмайтын демалыс беру туралы актісі немесе жақын туыстарының, қарыз алушының жұбайының (зайыбының) ауруын растайтын еңбекке уақытша жарамсыздық туралы анықтама, қарыз алушының жақын туыстарының, жұбайының (зайыбының) қайтыс болғаны туралы куәлік/анықтама, қарыз алушыға жазатайым оқиға, үшінші тұлғалардың заңсыз әрекеттері нәтижесінде материалдық залал келтірілгенін растайтын құжаттар, мүгедектік туралы анықтама, сот актілері және қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлау фактісін растайтын құжаттар болуы мүмкін. Қажетті құжаттардың толық тізбесі Агенттіктің сайтында қолжетімді.

Өтініш кредитордың мекенжайы бойынша жеке, сондай-ақ егер бұл шартта көзделген болса, мобильді қосымша немесе электрондық пошта арқылы берілуі мүмкін. Кредитор күнтізбелік 15 күн ішінде жолданымды қарайды және шешім қабылдайды.    

Кредитордың шешімі ойыңыздан шықпаса, қайда жүгіну керек?

Егер кредитор қабылдаған шешім қарыз алушының ойынан шықпаса, онда банк не микроқаржы омбудсманына жүгінуге болады.

Банктердегі қарыздар бойынша –  bank-ombudsman.kz сайты арқылы.

Жолданымға:

• шарт пен төлемдер кестесін;
• банкке немесе коллекторлық агенттікке жүгінудің дәлелі мен олардың жауабын;
• қаржылық қиындықтарды растайтын құжаттарды қоса беру қажет.

МҚҰ қарыздары бойынша – mfombudsman.kz сайты арқылы.  

Жолданымға:

• өтінішті және сауалнаманы;
• микроқарыз шартын және өтеу кестесін;
• МҚҰ-ға жүгіну дәлелін және олардың жауабын;
• қаржылық жағдайының нашарлағанын растау құжаттарын қоса беру қажет.

Омбудсмандардың қызметі тегін. Олардың шешімдері орындалуға міндетті. Омбудсмандар қарыз алушы мен кредитор үшін өзара қолайлы шешімді табуға көмектеседі. Бұл ретте: омбудсманға өтінішті тек кредиторға ресми жүгінуден кейін және жауапты алғаннан кейін беруге болатынын есте ұстаған маңызды.

Жеке тұлғалардың банкроттығы рәсімі қалай жүргізіледі?

Егер қарыз алушының борышты өтеуге мүмкіндігі болмаса, "Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттық туралы" заңда жеке тұлғалардың соттан тыс банкроттық рәсімі көзделген, ол мынадай шарттар кезінде берешекті есептен шығаруға мүмкіндік береді:

• борыш сомасы 1600 АЕК-тан аспаса;
• сатуға болатын мүлік жоқ (бірлескен меншіктегі үлесті қоса алғанда);
• 12 ай қатарынан қарыз бойынша төлемдер жоқ;
• соңғы 7 жылда банкроттық рәсімінен өтпеген;
• қарызды қайта құрылымдау жүргізілген болса.

Мүлкі, сондай-ақ АЕК мөлшерінің 1600 еселенген мөлшерінен асатын міндеттемелері болған жағдайда, азамат төлем қабілеттілігін қалпына келтіру немесе сот банкроттығын қолдану жөніндегі сотқа өтініш беруге құқылы.

Рәсім тегін және eGov.kz порталы немесе ХҚКО арқылы беріледі. Банкроттықтың салдары бар екенін есте ұстаған жөн:

• процедура аяқталғаннан кейін 5 жыл ішінде қарыз алушы жаңа кредиттер мен микрокредиттер ала алмайды;
• рәсім аяқталғаннан кейін 3 жыл ішінде банкроттың қаржылық жағдайына мониторинг жүргізілетін болады;
• қайта банкроттық тек 7 жылдан кейін мүмкін болады.

Банкроттық рәсімі қарыз алушыларға заң тәртібімен берешекпен туындаған мәселелерді шешуге және өз борыш міндеттемелерін толығымен тоқтатуға мүмкіндік береді, алайда ол басталмас бұрын мынадай барлық салдарды бағалау керек.