Ақмола облысындағы қоғамдық кеңес жұмысы: тұрғындар мүддесін қорғаудағы маңызды қадамдар

Қоғамдық кеңестің жұмысының бүгінгі қоғам үшін де, жергілікті атқарушы органдар үшін де маңызды. Ол ең алдымен мемлекеттік басқарудағы ашықтықты қамтамасыз етудің және халық пен билік арасындағы өзара сенімді нығайтудың маңызды тетігіне негізделеді. Бұл кеңестер арқылы қоғам өз пікірін білдіріп, мемлекеттік шешімдерге ықпал ете алады, ал билік халықтың мүддесіне сай әрекет етуге мүмкіндік алады. Осылайша, қоғамдық кеңестер қоғамның сұранысын ескеріп, әлеуметтік жауапкершілік пен әділеттілікті қолдауда айрықша рөл атқарады. Бұл мәселе Ақмола облысында қандай деңгейде жүзеге асып жатыр? Қоғамдық кеңестің қоғамдағы рөлі қандай? Azattyq Rýhy осы тақырыптарға тоқталып шықты.

Қоғамдық кеңестер бүгінгі қоғамда маңызды рөл атқарып, азаматтық қоғам мен билік арасындағы байланыс орнатудың тиімді құралдарының бірі болып саналады. Олардың басты міндеттерінің бірі – қоғамның пікірін ескере отырып, мемлекеттік органдардың қызметін бақылау, ашықтықты қамтамасыз ету және халықтың мүддесін қорғау. Қоғамдық кеңестер азаматтардың мемлекеттік шешімдерге араласуын кеңейтеді және бұл демократиялық қоғам құру жолында маңызды қадам саналады.

Алдымен, қоғамдық кеңестер мемлекеттік басқарудағы ашықтық пен есептілікті қамтамасыз етуге көмектеседі. Олар мемлекеттік органдардың іс-әрекеттеріне баға беріп, қоғамның пікірін ескеруге мүмкіндік береді. Кеңес мүшелері қоғамдық тыңдаулар ұйымдастырып, жергілікті тұрғындардың пікірін жинап, мемлекеттік жоспарларды талқылайды. Бұл өз кезегінде мемлекеттік органдарды қоғам алдында есеп беруге және олардың шешімдерінің жариялы болуына ықпал етеді. Мұндай құрылым халықтың сенімін арттырып, шешімдерге деген қолдау деңгейін көтереді.

АҚМОЛА ОБЛЫСЫНДА ЖҮЗЕГЕ АСЫП ЖАТҚАН ІС-ШАРАЛАР

Ақмола облысында, сол сияқты Қосшы қаласында қоғамдық кеңестер жергілікті тұрғындардың әлеуметтік және экономикалық мүдделерін қорғауда, сондай-ақ олардың аймақтағы басқару процестеріне қатысуын қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Бұл кеңестер тұрғындардың көкейкесті мәселелерін мемлекеттік деңгейде қарастыруға мүмкіндік беріп, азаматтық қоғам мен билік арасындағы сенімді қарым-қатынас орнатуға ықпал етеді.

Марат Ахметжанов жетекшілік ететін облыс әкімдігі қоғамдық кеңеспен тығыз жұмыс жүргізіп келеді. Соның нәтижесінде өңірдегі кеңес мынадай жұмыстардың басы-қасында жергілікті тұрғындардың игілігіне септесетін бастамаларға жәрдемдесіп жүр:

• Облыстық және қалалық аумақтарда орналасқан ескірген тұрғын үйлерді жаңарту, жаңғырту жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыруда;
• апатты және осыған ұқсас проблемаларды шешу бойынша бөлінген бюджет қаражатының тиімді жұмсалуына бақылау жүргізу;
• жергілікті тұрғындарға арналған үйлерді жөндеу немесе салу барысын бақылауда ұстау.

Ерекше айтарлық жайт, биылғы көктем Қазақстан халқы үшін су тасқынымен ерекше есте қалды. Оның ішінде Ақмола облысының орталығы – Көкшетау қаласының, сол сияқты Қосшы қаласының да бір бөлігін, өңірге қарасты өзге де аудандарды еріген қар суы басып қалды. Міне, осындай қысылтаяң шақта жергілікті қоғамдық кеңестердің жұмысы ерекше маңызды рөл атқарды. Су басқан үйлерге қоғамдық кеңес мүшелері облыс әкімі Марат Ахметжановпен бірге барып, зардап шеккен тұрғындарға жәрдем көрсетті. Бұған қоса, баспанасыз қалған отбасыларға дер кезінде көмек көрсету ісінде де қоғамдық кеңес мүшелері алдыңғы қатардан көрінді.

«Су тасқыны кезіндегі қоғамдық кеңестердің басты мақсаттарының бірі - азаматтық қоғамның мүдделерін білдіру», - делінген Ақмола облыстық қоғамдық кеңесі таратқан хабарламада.

Ақмола облысының қоғамдық кеңестері арқылы халықтың пікірін ескеру мен ұсыныстарын қабылдау жүзеге асады. Кеңес мүшелері жол, инфрақұрылым, денсаулық сақтау, білім беру және экология сияқты маңызды салаларда халықтың қажеттіліктерін талқылап, тиісті шешімдер қабылдауға атсалысады. Сонымен қатар, олар жергілікті билік органдарының қызметін бақылап, мемлекеттік шешімдердің ашықтығы мен тиімділігін арттыруға көмектеседі.

Бұдан бөлек, облыстағы қоғамдық кеңестер жергілікті өзін-өзі басқаруды нығайтуға да үлес қосады. Олар халықтың аймақтық дамуға қатысты бастамалары мен ұсыныстарын жинақтап, билікке жеткізу арқылы өңірдің тұрақты дамуына ықпал етеді. Бұл құрылым жергілікті тұрғындардың дауысының естілуін қамтамасыз етіп қана қоймай, азаматтардың өңір өміріне белсенді қатысуына жағдай жасайды.

БИЛІК ПЕН ХАЛЫҚ АРАСЫНДАҒЫ БАЙЛАНЫС

Сонымен қатар, қоғамдық кеңестер халықтың мәселелерін билікке жеткізудің тиімді арнасына айналды. Жергілікті тұрғындардың талап-тілектерін жинақтап, олардың көкейкесті мәселелерін анықтай отырып, кеңес мүшелері сол мәселелердің мемлекеттік деңгейде қарастырылуына ықпал етеді. Бұл халық пен билік арасындағы диалогты нығайтады, сондай-ақ өңірлердегі әлеуметтік-экономикалық мәселелерді шешуде тиімді шешімдерді табуға мүмкіндік береді.

Қоғамдық кеңестер жергілікті өзін-өзі басқару жүйесінің маңызды элементі болып саналады. Кеңес мүшелері өңірлердегі халықтың әлеуметтік, экономикалық және экологиялық мәселелеріне ерекше назар аударып, олардың шешілу жолдарын қарастырады. Мұндай құрылымның болуы әр аймақтағы тұрғындардың өзекті проблемаларын анықтап, соларға сай нақты шаралар қабылдауға мүмкіндік береді. Осының нәтижесінде, қоғамда әділеттілік, теңдік және әлеуметтік жауапкершілік қағидаттары нығаяды.

Кеңестердің маңызды бір ерекшелігі – олар мемлекеттік шешімдер қабылдау процесіне әртүрлі сала мамандары мен азаматтық қоғам өкілдерін тарту арқылы көпшіліктің пікірін қамтиды. Кеңес құрамына қоғам белсенділері, үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері, журналистер мен сарапшылар кіреді. Осылайша, әрбір мәселе әртүрлі тұрғыдан қаралып, терең талданады. Бұл шешім қабылдау сапасын арттырып, қоғамның қажеттіліктеріне барынша сәйкес келетін нәтижелерге қол жеткізуге ықпал етеді.

Ал қоғамдық кеңес мүшелері қалай іріктеледі? Осы мәселеге қысқаша тоқталып өтейік. Қоғамдық кеңес мүшелерін іріктеу тәртібі арнайы заңмен реттеледі. Open Society қорының жетекшісі Марғұлан Ермағамбетұлының айтуынша, бұл іріктеу екі түрлі түсінікпен сипатталады: «де-юре» және «де-факто». «Де-юре» тұрғысында кеңес мүшелері қабылданған заң ережелеріне сай іріктеледі, яғни сайлау өткізілмейді, тек әркім өз кандидатурасын ұсына алады. Бұл негізде кеңеске мүшелікке қабылдану жүзеге асады.

«Аудандық және облыстық деңгейде өзін таныту үшін әдейі назар аудартатын әрекеттерге барып, атақ жинауға тырысатын адамдар қоғамдық кеңеске мүше бола алмайды. Бұл үдерісті сол өңірдегі жауапты мемлекеттік орган бақылайды және бұл заңда нақты көрсетілген», – деді Марғұлан Ермағамбетұлы.

Сонымен, арнайы қабылданған заңда қандай талаптар көрсетілген? Заңның 8-бабында қоғамдық кеңесті қалыптастыру үшін жұмыс тобын құру тәртібі анықталған. Онда азаматтық қоғамның өкілдері жұмыс тобының жалпы санының кемінде үштен екісін құрауы керек, және бұл өкілдер коммерциялық емес ұйымдар мен азаматтардың ұсыныстары негізінде қалыптастырылады.

Ал қалған бөлігін мемлекеттік органдардың мүшелері құрайды.

Қорытындылай келе, жоғарыда келтірген мысалдарға көз жүгіртсек, қоғамдық кеңестер қоғам мен билік арасындағы серіктестік пен сенімді нығайтуда негізгі рөл атқарады. Олар мемлекеттік органдардың ашықтығы мен жауапкершілігін қамтамасыз етіп қана қоймай, халықтың мүддесін қорғаудың сенімді арнасына айналды. Қоғамдық кеңестердің қызметі азаматтық қоғамды дамытуға, қоғамның қажеттіліктерін мемлекеттік деңгейде ескеруге және басқару жүйесінің тиімділігін арттыруға бағытталған. Осындай құрылымдар елдің саяси және әлеуметтік тұрақтылығын сақтауда және демократиялық құндылықтарды нығайтуда маңызды құрал болып саналады.