Қазақстанда жыныс ауыстыру операциясы тегін бола ма?

Әлеуметтік желіде Қазақстанда жыныс ауыстыру бойынша операциялар тегін болатыны туралы ақпарат талқыланып жатыр. Тегін ота жасату үшін адамның жасы 21-ден асып, оның бойында психикалық бұзылу болмауы керек. Алайда, Денсаулық сақтау министрлігі бұл ақпаратты жоққа шығарды.

«Морфологиялық жынысты өзгерту бойынша операциялар адамның өтінішімен жоспарлы түрде, кезең-кезеңімен, қажетті тексерулерден өткеннен кейін, комиссияның рұқсаты мен гормондық терапиядан өткен соң жүзеге асырылады. Бұл операция тегін медициналық көмектің кепілдендірілген көлеміне кірмейді және ақылы қызмет болып табылады», – деп хабарлады ведомстводан.

Сондай-ақ, министрліктің мәліметінше, Қазақстанда жыныс ауыстыру туралы бұйрық алғаш рет 2003 жылғы 3 маусымда қабылданған. Яғни, ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 25 қарашадағы бұйрығымен бекітілген жыныстық сәйкестендіруде ауытқушылығы бар адамдарды медициналық куәландыру және олардың жынысын ауыстыруды жүргізу қағидалары жаңалық емес.

Сонымен қатар, жыныстық бағдар және гендерлік сәйкестілік мәселелеріне адам құқықтары туралы халықаралық нормаларды қолдану ұсыныстарының жиынтығы болып табылатын Джокьякарт қағидаттарына сәйкес мемлекеттер «медициналық рәсімдер арқылы қайтымсыз физикалық өзгерістерге жол бермеу мақсатында заңнамалық, әкімшілік және өзге сипаттағы» барлық қажетті шараларды қабылдайды.

Сондай-ақ, ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің хабарламасына сәйкес, «өздерінің жыныстық сәйкестілігін өзгерту үшін медициналық араласуға баратын адамдар мұны өздерінің бір сәттік қалауы, қыңырлығы үшін емес, гендерлік сәйкестілік пен туылған кезде тіркелген жынысымен сәйкессіздік салдарынан ұзаққа созылған күйзеліс жағдайының салдарынан жасайды. Сондықтан қазіргі медициналық тәжірибеде жынысты медициналық түзету гендерлік дисфорияны жеңудің және жағдайды жеңілдетудің жалғыз амалы ретінде танылады».