Апатты үйден жаңа баспанаға: БҚО халқының тұрмысы қалай жақсарып жатыр

Батыс Қазақстан облысында тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы саласын жаңғырту, апатты және тозығы жеткен көппәтерлі тұрғын үйлерді кезең-кезеңімен сүру және тұрғындарды жаңа баспанамен қамтамасыз ету жұмыстары жүйелі түрде жүзеге асып жатыр. Бұл бағыттағы шаралар облыс халқының өмір сүру сапасын арттыруға, инженерлік инфрақұрылымды дамытуға және қала мен ауылдық жерлердегі әлеуметтік-тұрмыстық жағдайды жақсартуға бағытталған, деп хабарлайды Azattyq Rýhy.

Апатты және тозығы жеткен үйлерді сүру

БҚО энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасының ақпаратынша, бүгінгі таңда облыс бойынша көппәтерлі тұрғын үйлердің саны – 2416 болса, олардың ішінде 69-ы апатты, ал 298-і ескірген санатында. Тек Орал қаласының өзінде 57 апатты және 265 ескірген көпқабатты тұрғын үй бар. Бұл көрсеткіш тұрғын үй қорының тозу деңгейі әлі де жоғары екенін көрсетеді. Осыған байланысты облыс әкімдігі 2025 жылдың 18 ақпанында 2029 жылға дейін апатты және тозығы жеткен үйлерді бұзып, тұрғындарды жаңа үйлерге көшіруді көздейтін Жол картасын бекітті. Жоспарға сәйкес, жылдар бойынша бұзылатын үйлер саны төмендегідей: 2025 жылы – 4 үй, 2026 жылы – 7 үй, 2027 жылы – 3 үй, 2028 жылы – 3 үй, 2029 жылы – 5 үй.

Бұл бағыттағы алғашқы нәтижелер де бар. 2024 жылы 4 апатты үй бұзылып, орнына 3 жаңа көппәтерлі тұрғын үй пайдалануға берілді. Олар А.Молдағұлова көшесі, 15-үй (81 пәтер), Молдавская көшесі, 2/1-үй (94 пәтер), сондай-ақ Короленко көшесі, 9-үй, мұнда реставрация нәтижесінде 7 жаңа пәтер сатып алынды. Жаңа үйлерде апатты үйлердің тұрғындары үшін арнайы квотамен пәтерлер бөлінген.

2025 жылы жоспарланған 4 апатты үй бұзылды (Аманжолов көшесі 14 және 16, Абай даңғылы 44, Есқалиев көшесі 178). Қазіргі уақытта құрылыс жұмыстары жүріп жатыр. Нәтижесінде апатты үйлердің 22 тұрғыны жаңа мекенжайларға көшіріледі.

Лифтілер ауыстырылады

Облыс тұрғындарының көппәтерлі үйлерді күрделі жөндеуге деген қызығушылығы артып келеді. 2025 жылға арналған жоспар бойынша Орал қаласында – 32 жоба, оның ішінде шатырды жөндеу бойынша – 15, лифтіні ауыстыру бойынша – 14, ал көппәтерлі тұрғын үйлерді жөндеу бойынша – 3 жоба қолға алынады. Ақсай қаласында лифтілерді ауыстыру бойынша 32 жоба жоспарланған. Бұл мақсатқа жалпы сомасы 1,7 миллиард теңге көлемінде өтінім Өнеркәсіп және құрылыс министрлігіне жолданды.

2025 жылы осы жобалардың ішінен облыстық бюджет есебінен 16 жобаға қаржы бөлініп, 323,2 миллион теңге бағытталды. Оның ішінде Орал қаласында – 11 жоба, Ақсай қаласында – 5 жоба. Бүгінгі таңда Оралда 3 лифт пайдалануға берілді, қалған 8 лифтіні ауыстыру жұмыстары жүргізілуде. Ақсайда «Алиби-лифт» ЖШС-мен келісімшарт жасалып, 5 лифт жеткізілді, тағы бес лифт бойынша жұмыстар аяқталуға жақын.

Сумен жабдықтау және су бұру жүйелері

Орал қаласының сумен жабдықтау желілерінің ұзындығы 483,5 шақырымды құрайды. Оның ішінде 292,5 шақырымы (60,5%) тозған. Су бұру желілерінің ұзындығы 377,4 шақырым, соның ішінде 231,3 шақырымы (61,3%) жарамсыз күйде.

2024 жылы «Батыс су арнасы» ЖШС өз қаражаты есебінен 572 млн теңгеге 6,6 шақырым желіге күрделі және ағымдағы жөндеу жүргізді. Сонымен қатар, жергілікті бюджеттен 1,9 млрд теңгеге 3 су бұру жобасы қаржыландырылды. Оның екеуі толық аяқталып, біреуі 2025 жылға ауыстырылды.

2025 жылы бұл бағыттағы жұмыстар жалғасады. «Батыс су арнасы» өз қаражаты есебінен 592,6 млн теңгеге 5,5 шақырым сумен жабдықтау және су бұру желілерін жөндеуді жоспарлап отыр. Сондай-ақ сумен жабдықтау бойынша 2 жобаға және су бұру бойынша 1 жобаға Ұлттық қор мен жергілікті бюджеттен жалпы 2,3 млрд теңге бөлінді.

Ең ірі жобалардың қатарында – жалпы құны 9,6 млрд теңге болатын су құбырларын қайта жаңарту және 12,4 млрд теңгеге жер асты сулары кен орнының су жинау құрылыстарын жаңарту жобалары бар.

Электрмен жабдықтау жүйесін жаңғырту

Электр желілерін жаңғырту – облыстағы тағы бір өзекті бағыт. 2024–2025 жылдары жалпы құны 26,4 млрд теңгеге бірқатар ірі жобалар жүзеге асырылып жатыр. Оның 6,6 млрд теңгесі жергілікті бюджеттен бөлінді.

Өткен жылы Ақжайық шағын ауданындағы 110/10 қосалқы станциясы және Зачаганск ауылындағы өндірістік база жаңартылып, пайдалануға берілді. Сондай-ақ ГТС-54 ауданындағы қосалқы станцияның құрылысы аяқталды, іске қосу-реттеу жұмыстары жүргізілуде, пайдалануға беру жыл соңына жоспарланған. Аймақтық электр тарату кәсіпорны өз қаражаты есебінен 1000 шақырымнан астам электр желісі мен 300-ден астам трансформаторды жөндеді. Жергілікті бюджет қаражатына 1,9 млрд теңгеге арнайы техниканың 58 бірлігі сатып алынды.

Сонымен қатар, «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасы аясында 750 млн теңгеге 6 жоба іске асырылып жатыр. «Жылу энергетика жүйесін дамыту» бағдарламасы бойынша ұзындығы 138,1 км болатын 110 кВ әуе желілері қайта құрылуда. Ал Оралдың жаңа шағын аудандарына 31,3 км тарату желілері тартылуда.

Жалпы алғанда, электр желілерін жаңғырту бойынша құны 30,5 млрд теңгені құрайтын 16 жобалық-сметалық құжат дайындалған. Орал жылу электр орталығында №1 станция турбоагрегаты жаңартылып, қуаты 12 МВт-қа артты, нәтижесінде жалпы өндірістік қуаты 58 МВт-қа жетті.

Қорыта айтқанда, Батыс Қазақстан облысында тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы саласында жаңғырту жұмыстары қарқынды жүріп жатыр. Апатты және тозығы жеткен үйлерді сүру, жаңа тұрғын үйлер салу, сумен жабдықтау мен электр желілерін жаңарту және лифт жүйесін ауыстыру жобалары облыс халқының тұрмыс сапасын арттыруға ықпал етуде. Алдағы жылдары қабылданған Жол картасы мен жүйелі бағдарламалар өңірдегі инфрақұрылымды түбегейлі жаңартып, тұрғындар үшін қолайлы өмір сүру жағдайларын қамтамасыз ететіні сөзсіз.