Қырғызстан, Беларусь, Армения бізден алда: депутат ЖІӨ өсімінің сылбырлығын көтерді

Парламент Мәжілісінің депутаты, «AMANAT» партиясы фракциясының мүшесі Берік Бейсенғалиев Президенттің жалпы ішкі өнімді екі есеге ұлғайту тапсырмасы тиісті деңгейде жүзеге аспай жатқанын айтып, депутаттық сауал жолдады, деп хабарлайды Azattyq Rýhy.

«Әділетті Қазақстанның экономикалық бағдары» атты Қазақстан халқына Жолдауында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2029 жылға дейін жалпы ішкі өнімді екі есеге ұлғайтып, 450 миллиард долларға жеткізу туралы тапсырма берген. Оның 2 жылға жуығы өтіп кеткенін ескерсек, алдағы 5 жылда жалпы ішкі өнім 1,73 есеге жуық артуы тиіс. Бұл орташа жылдық өсу қарқыны шамамен 11 пайыз болуы керек дегенді білдіреді.

Үкіметтің болжамы бойынша Қазақстанның 2024 жылға арналған экономикалық өсімі 6 пайыз деңгейінде көзделген. Бірақ Ұлттық статистика бюросының мәліметі бойынша елімізде жалпы ішкі өнімнің шынайы өсімі алғашқы жарты жылда небәрі 3,3 пайызды құраған. Қазірдің өзінде ішкі жоспарлы көрсеткіштерден қалып келе жатқаны анық», - деді Мәжіліс депутаты.

«AMANAT» партиясы фракциясының мүшесі өз сөзінде Еуразиялық Экономикалық Одақ шеңберіндегі серіктестеріміздің көрсеткіштерін тілге тиек етті.

«Үкімет әлемде болып жатқан жағдайларға сілтеме жасайтыны сирек емес. Алайда Еуразиялық Экономикалық Одақ шеңберіндегі серіктестеріміздің көрсеткіштеріне талдау жүргізсек, ол уәжге күмәнмен қарауға мәжбүрлейді. 

Еуразиялық экономикалық комиссия ұсынған статистика мәліметтеріне сәйкес, 2024 жылғы қаңтар-маусым аралығында Еуразиялық Экономикалық Одақтың жалпы ішкі өнімі 2023 жылдың осындай мерзіміне қатысты 4,6 пайызға өскен.

Жалпы ішкі өнім тауарларын өндіруді 7 пайыздан жоғары арттыруға Қырғызстан, Беларусь және Армения елдері қол жеткізген. Ал Қазақстанда бұл көрсеткіш 3,6 пайыз болған, яғни серіктестерімізге қарағанда екі есе төмен. Соғыс жағдайындағы Ресейдің өзінде санкцияға, СВИФТ-тан ажыратылуына, резервтерінің бұғатталуына қарамастан өсім Қазақстанға қарағанда жоғары.

Өнеркәсіп өндірісінде де көрсеткіштер Еуразиялық Экономикалық Одақ елдерімен салыстырғанда мәз емес. Осы реттте Үкімет Президенттің жалпы ішкі өнімді екі еселеу туралы тапсырмасын қалай орындамақшы деген еріксіз сұрақ туындайды?» - деп депутат проблеманы қозғап өтті.

Жоғарыда баяндалғанды ескере отырып, Мәжіліс депутаты экономиканың өсуін ынталандыру үшін мынандай шаралар қолданылған жөн деп санайтынын айтты:

1. Мемлекеттің экономикадағы үлесін төмендету. Бүгінгі таңда экономиканың 50-60%-ы мемлекеттің үлесінде болса, жұмыс орындарының шамамен 40%-ы мемлекеттік секторда шоғырланған. Экономикаға жеке инвестицияларды тартуға мүмкіндік беретін (сындыларды қоспағанда) мемлекеттік меншікті жекешелендіру бойынша реформалар қажет.
2. Мемлекеттік активтерді басқаруды реформалау – тиімділікті арттыруға мүмкіндік беретін корпоративті басқарудың озық әдістерін және мемлекеттік холдингтердің ашықтықтарын ендіру.
3. Қажетті нәтиже бермейтін жобаларды анықтау мақсатында мемлекеттік бағдарламаларға ревизия жүргізу. Бұл тиімсіз артық шығындарды азайтуға мүмкіндік берер еді.
4. Бюджетке түсетін жүктемені азайтуға мүмкіндік беретін мемлекеттік-жекешелік әріптестік бағдарламаларын әзірлеу және инфрақұрылым мен әлеуметтік сала құрылысына жеке капиталды қатыстыру.
5. Банктердің экономиканың нақты секторын кредиттеуіне жағдай жасау және шағын және орта бизнестің қаржылануына қолжетімділікті жеңілдету.
6. Әлемдік нарықта бәсекеге қабілеттілікті арттыруға мүмкіндік беретін қосылған құны жоғары өнімді өңдеуді және экспорттауды ынталандыру.
7. Экспорт көлемін ұлғайту үшін Орталық Азия елдерімен және Қытаймен сауда байланыстарын жандандыру.