«Әлемнің 117 елі стандартты уақытқа көшті»: Платонов уақыт белдеуінің артықшылықтары туралы айтты

Танымал журналист, «Портрет недели» бағдарламасының авторы әрі жүргізушісі Артур Платонов Қазақстандағы уақыт белдеуінің өзгеруіне қатысты ойын жеткізді. Оның айтуынша, өміріміздің әртүрлі салаларын қозғайтын елеулі өзгерістер жағдайында Қазақстанда уақыт белдеуін өзгерту тақырыбы ең көп талқыланатын тақырыптардың бірі болып отыр. Жақында премьер-министр Олжас Бектеновтің мәлімдемесінен кейін бұл мәселе сарапшылар арасында да, халық арасында да қызу пікірталас тудырды. Бұл тақырып азаматтардың денсаулығы, экономикалық тұрақтылық және әлеуметтік келісім сияқты негізгі аспектілерді қозғайтын күнделікті ыңғайлылықтан асып түседі, деп хабарлайды Azattyq Rýhy.

Артур Платонов өз сөзінде сауда және интеграция министрі Арман Шаққалиев «Портрет недели» бағдарламасына берген сұхбатында қабылданған шешімнің себептерін және оның ықтимал салдарын егжей-тегжейлі түсіндіргенін қозғап өтті. Айтуынша, ол көшудің ғылыми, әлеуметтік және халықаралық аспектілерін атап өтіп, бұл бастама азаматтардың өмір сүру сапасын ұзақ мерзімді жақсартуға және олардың денсаулығын нығайтуға бағытталғанын атап өтті.

«Әңгіме барысында Шаққалиев стандартты табиғи уақытқа көшу соңғы жылдардағы әлемдік тренд екенін атап өтті. Мысал ретінде ол қысқы және жазғы уақыттарға көшуден бас тартқан Еуропа Одағының 27 елін атап өтті. Бұл жағдайда Қазақстан ғылыми зерттеулердің деректеріне сүйене отырып, халықаралық тәжірибені ұстанып отыр.

Министр сонымен қатар Барселона декларациясына назар аударды, онда әкімшілік декреттік уақыт белдеулерінде болудан немесе қысқы және жазғы уақыттағы тұрақты ауысулардан болатын зиян көрсетілген. Бұл декларацияның негізгі аспектілері денсаулық сақтау саласындағы жетістіктер, адамның негізгі құқықтарын қорғау, қауіпсіздік пен өмір сапасын қамтамасыз ету болып саналады.

Оның айтуынша, әлемнің 117 елі стандартты уақытқа көшіп үлгерді және бұл шешім өзінің тиімділігін дәлелдеді. Қазақстан азаматтардың денсаулығына оң әсерін растайтын талдау мен деректерге сүйене отырып осы жайттарды үлгі ретінде алды», - дейді Артур Платонов.

Ол сөзін жалғай отырып, денсаулық басты басымдық ретінде қарастырылғанын қозғап өтті. Оған негізгі дәлелдердің бірі – қазіргі уақыт белдеуінің халықтың денсаулығына әсері болды.

«Министрдің пікірінше, табиғи белдеуден тыс болу биоритмдердің бұзылуына, өнімділіктің төмендеуіне, стресс пен ұйқының бұзылуына әкеледі. Ғылыми зерттеулер табиғи уақытқа оралу биоритмдерді қалыпқа келтіруге және дененің жалпы денсаулығын нығайтуға ықпал ететіндігін растайды. Министр бұл шешім қысқа мерзімді пайдаға емес, ұзақ мерзімді перспективада халықтың өмір сүру сапасы мен денсаулығын жақсартуға бағытталғанын атап өтті.

Өтпелі қарсыластардың кейбір дәлелдері әлеуметтік және ұйымдастырушылық қолайсыздықтарға байланысты. Шаққалиев атап өткендей, бұл дәлелдер ғылыми дәлелдермен расталмаған әрі әдетте, күннің жаңа кестесіне бейімделуге қатысты. Дегенмен, ел билігі ықтимал қиындықтарды ескеріп, қолайсыздықты азайту үшін ұсыныстар әзірледі.

Министр уақыттың ауысуы мәселесі жылдар бойы көтерілген салаларға мысалдар келтірді. Қостанай облысының тұрғындары 19 жылдан астам уақыт бойы табиғи уақытқа оралуды жақтады, ал Қызылорда облысында соңғы 13 жылда осындай бастамалар айтылды. Бұл мысалдар мәселенің өзекті ғана емес, сонымен бірге ұзақ уақыт бойы пісіп-жетілгенін көрсетеді», - дейді Платонов.

Сөз арасында азаматтардың өзгерістерге бейімделуі мәселесін де қозғап өтті. Өз сөзінде жергілікті атқарушы органдар ауысуды жеңілдету үшін шаралар әзірлеу міндетін алғанын айтты. Ұсынымдардың қатарына Еңбек кестелерін бейімдеу, оқу орындары мен өзге де ұйымдардың кестелерін қайта қарау жатады. Бұл азаматтарға күн тәртібіндегі өзгерістерге оңай үйренуге мүмкіндік береді, дейді ол.

Сонымен қатар, министр бұл процесс кешенді тәсілді қажет ететінін және жергілікті өзін-өзі басқару өтпелі кезеңді жеңілдетуде шешуші рөл атқаруы керек екенін айтқанын жеткізді.

«Қоғамның реакциясы. Өзгерістерге қоғамдық реакция әртүрлі болды. Кейбір азаматтар шешімді ыңғайсыз деп санайды, ал сарапшылар оның ұзақ мерзімді артықшылықтарын атап өтеді. Министр мұндай реформалар әрқашан даулармен бірге жүретініне назар аударды, бірақ халықаралық тәжірибе мен ғылыми негіздер олардың пайдасын дәлелдейді.

Қазақстанда табиғи уақытқа көшу туралы шешім азаматтардың денсаулығын нығайтуға, өмір сүру сапасын арттыруға және әлемдік стандарттарға сәйкестікке бағытталған. Уақытша қиындықтарға қарамастан, ол мұқият зерттелген ғылыми мәліметтер мен халықаралық тәжірибеге негізделген.

Ел бұл сынақты болашақ ұрпаққа үлес ретінде қарастыра отырып қабылдайды. Негізгі басымдық – ұлттың денсаулығы мен әл-ауқаты. Бұл стандартты уақытқа көшуді стратегиялық маңызды қадамға айналдырады», - деп Артур Платонов сөзін қорытындылады.