Бір жыл ішінде 31 мың қазақстандық қаржы пирамидасына алданып қалған. Күні кеше елордада алаяқтарға берген 20 млн теңгесін қайтара алмаған келіншек өзін өртеп жіберді. Қазір ол жансақтау бөлімінде жатыр. Осыған байланысты ІІМ Тергеу департаменті азаматтарымызға қаржы пирамидаларының негізгі белгілерін атап өтті, деп хабарлайды Azattyq Rýhy.
- Берілген клиенттер үшін сыйақы беру (бонустар). Егер сізге компанияға тартқан әрбір клиент үшін қосымша ақы төлеуге уәде берілсе, онда ақша салудан бас тартуға және таныстарын қауіптен сақтауға жеткілікті негіз болып саналады.
- Нарықтық деңгейден бірнеше есе асатын жоғары кіріске кепілдік беру. Түрлі «инвесткомпаниялар» табысқа жылдам жетуіне кепілдік бере алмайды, бұған заң жүзінде тыйым салынған. Егер біреу кепілдік берсе, онда бұл – алаяқтық.
- Қажетті лицензиялардың болмауы. Егер компания халықтан ақша салымдарын тартса немесе қор нарықтарына инвестиция салуды ұсынса, дегенмен оның тиісті лицензиясы болмаса онда онымен байланысу керек пе, жоқ па деп үш рет ойланыңыз. Мұндай ұйымдар қаржы мониторингі агенттігінің бақылауында емес, яғни ешкім Сіздің құқықтарыңыз бен мүдделеріңізді қорғай алмайды.
- Кіру жарнасының болуы: рәсімдеуге, оқытуға, акцияларға және т.б. Әдетте, бұл жарна пирамида ұйымдастырушыларының негізгі кірісі, сондай-ақ қаржы пирамидасының айқын белгісі болып саналады.
- Меншікті негізгі құралдардың, басқа да қымбат активтердің болмауы. Компанияның қолда бар мүлкі мен активтерін қолайсыз нәтижемен сатуға және салынған ақшаны ішінара қайтаруға болады. Бірақ қаржы пирамидасында мұндай активтер жоқ.
- Агрессивті жарнамалық науқан. Finpiramid жарнамасы көптеген клиенттерді тез тартуға арналған және тек жариялануы пирамидалардың негізін қалаушылар үшін пайдалы болатын ақпаратты қамтиды. Әрине клиент тап болатын қиындықтарды жарнама берушілер белгілі себептермен айтпауға тырысады.
- Ұйым қызметінің нақты анықтамасының болмауы. Қаржы пирамидасында салымшылардың өзінен басқа клиенттері жоқ. Сізге ешқашан жеткізушілерді, мысалы, басқа бизнес серіктестерді көрсетпейді.
Жалпы компанияға ақша салмас бұрын ол туралы мүмкіндігінше көп ақпарат алыңыз. Пікірлерді зерттеңіз, бірақ бұл мәселеге мұқият қараңыз, өйткені мүдделі адамдар пікірлер қалдыра алады. Құжаттардың бәрін оқыңыз. Нақты немен айналысатын компания және сіздің ақшаңыз қайда салынатынын біліңіз. Егер компания кез-келген сылтаумен ақпарат алуға, тіпті құжаттармен танысуға мүмкіндік бермесе, инвестицияланған ақшаны алу одан да қиын болады.
- Тек жеке кездесу кезінде кеңес беру. Жеке кездесуде клиенттің сеніміне кіріп, оны ақша салуға сендіру үшін әртүрлі психологиялық әдістер мен амалдарды қолдану оңайырақ.
- Олар «шартқа» қол қою кезінде ойланбауға шақырады. Асығыс шешім қабылдамаңыз! Келісімшарттың үлгісін сұраңыз және оны үйіңізде тыныш жағдайда зерттеңіз. Егер оның жеке ережелері сізге қиындық тудырса, маманмен кеңесуге тырысыңыз. Берілген ақшаның орнына сізде қандай құжат болады, соған қараңыз. Оның заңды күші бар ма?
Кез-келген қаржылық құжатты, әсіресе келісімшартты мұқият оқып шығуды әдетке айналдырыңыз. Түсінбестен ештеңеге қол қоймаңыз. Егер сізге келісімшарт немесе оның жеке ережелері ұнамаса, оған қол қоймаңыз.
Оқи отырыңыз: 20 миллион теңгесін қаржы пирамидасына салған әйел өзін өртеп жіберді
Ақшаңызбен бөліспес бұрын, оларды кімге және қандай мақсатқа беретініңіз туралы ойланыңыз. Егер сіз өз қаражатыңызды сеніп тапсырғыңыз келетін ұйымда жоғарыда аталған белгілердің бәрін немесе бірнешеуін тапсаңыз, қаржы пирамидасының алаяқтары сізді арбауына түсіргісі келгені. Ойлануыңыз керек.