Жаңа жылда тамақтан қалай уланып қалмау керек: эпидемиологтар кеңесі

Алматылық эпидемиологтар Жаңа жылда тамақтан улануды болдырмауға қатысты бірқатар маңызды ұсыныстар айтты, деп хабарлайды Azattyq Rýhy  Алматы ОКҚ баспасөз қызметіне сілтеме жасап.

Өткен жылдардың жаңажылдық мерекелерінде ішек инфекциялары тіркелді. Мысалы, 2019 жылы 64 жағдай тіркелген. Уланудың негізгі себептері майонез қосылған салаттарды пайдалану, сақтау шарттарын бұза отырып, жаңа жылдық мерекеден 2-3 күн артылған қалған тамақты пайдалану. Сондай-ақ, тағы себептердің бірі — асқазан-ішек жолдарының бұзылуына әкелетін үйлеспейтін тағамдарды (тәтті, кілегейлі кондитерлік өнімдер, көкөністер мен жемістер, майшабақ, күрделі салаттар, сондай-ақ алкоголь және т. б.) бір уақытта шамадан тыс тұтынудан болуы мүмкін.

Осыған байланысты Алматы қаласы санитарлық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары Әсел Қалықова негізгі сұрақтарға жауап беріп, жаңажылдық мерекелерді қалай өткізу керек екенін және уланудан сақтану туралы ұсыныстар берді.

«Жаңа жылдық мереке кезінде ескі өнімдермен немесе дұрыс дайындалмаған тағамдармен улануға болады. Сондай-ақ, уланудың себебі қолында жиналған зиянды бактериялар болуы мүмкін. Қауіпті салдардан аулақ болуға көмектесетін қарапайым ережелерді есте сақтау қажет», - деді Әсел Қалықова.

Есте сақтайтын қарапайым ережелер:

- қолды жиі жуу;  
- ас үйдегі жұмыс орнында, әсіресе шикі ет, жұмыртқа, балық, шикі көкөністер, теңіз өнімдері сияқты тағамдар дайындалған кезде тазалық сақтау;
- жануардың немесе құстың шикі етін сатып алғанда, оның сапасына көз жеткізіп, сақтау мерзімі туралы білу керек;
- дайын тағамдар мен шикі өнімдерді сақтау шарттарын сақтай отырып, тоңазытқыштың шамадан тыс толып кетуіне жол бермеу маңызды. Бұл әсіресе жаңа жыл кезеңінде, адамдар көптеген азық-түлік сатып алуға бейім болған кезде маңызды. Дайын тамақ өнімдерінің қалдықтарын балконда сақтауға жол бермеу керек.

«Қандай тағамдар көбінесе астың қорытылмай қалуын немесе улануды тудыруы мүмкін? Мәселен, жаңажылдық дастархан – бұл көкөністерден жасалған кесектер, ет және ірімшік өнімдері, майонез астындағы салаттар мен желе, ыстық майлы тағамдар және т.б. мерекелік тағамдарды дайындауда жұмыртқа мен сүттен жасалған тағамдар, майонез қосылған жалған салаттар – әдетте тез бұзылатын тағамдарға жатады. Олар сальмонеллез сияқты ауыр ауруларды тудыруы мүмкін.

Сондай-ақ, теңіз өнімдері, кондитерлік өнімдер. Мысалы, майонез қосылған салаттардың қалдықтарын тоңазытқышта бірнеше сағат бойы сақтауға болады.

Сушиді де миллиондаған адамдар жақсы көреді және көбінесе мерекелік үстелдің безендірілуіне айналады, бірақ оларды дайындау мен сақтауда өте қиын. Сақтау, өңдеу және т. б. жағдайлары бұзылған болса, кез-келген басқа өнімдермен улану қаупі бар» - дейді дәрігер.

Сарапшылардан кеңес:

- Жаңа жыл күндерінде жаңа дайындалған тағамдарды жеп, оларды мерекеден кейін бір күн немесе одан да көп уақытқа сақтамаған дұрыс. Тағам дайындау кезінде келесі ережелерді ұсынамыз:
- азық-түлік өнімдерін жарамдылық мерзімін, тауардың сыртқы түрін зерттей отырып, тек белгіленген жерлерден сатып алыңыз. Егер өнімнің бұзылуы мүмкін деген күдік болса, оны алудың қажеті жоқ;
- жеміс-жидектерді мұқият жуыңыз;
- салаттарды қажетінше даярлаңыз;
- кондитерлік өнімдерді, әсіресе кремі бар өнімдерді тоңазытқышта сақтаңыз;
- күрделі экзотикалық тағамдар мен жемістерден бас тарту, өйткені мұндай тағамға әдеттен тыс асқазан жұмысы бұзылуы мүмкін, ал оның соңы ең жеңіл дегенде улануға әкеп соғуы мүмкін;
- шикі және пісірілген жұмыртқалармен, теңіз өнімдерімен тәжірибе жасамаңыз.

Сондай-ақ, алматылықтарды санитарлық-эпидемиялық талаптарды сақтауға шақырады.

Мереке күндері COVID-19-мен күрделі жағдайды ескере отырып, қала тұрғындарына адамдар көп жиналатын орындарға бармауға, әлеуметтік қашықтықты сақтауға және, әрине, бетперделерді міндетті түрде қолдануды және оларды қолдану ережелерін ұмытпауға кеңес беріледі.

«Қалада отбасылық, салтанатты, мерекелік, еске алу іс-шараларын, атап айтқанда банкеттерді, оның ішінде адамдар көп жиналатын (10 адамнан астам) үйде өткізуге тыйым салынады.

Барлық ұйымдар мен мекемелерде жаңа жылдық іс-шараларды өткізуге, сондай-ақ аниматорларды («Аяз Ата, Ақшақар» және т. б. жаңа жылдық кейіпкерлерін) үйге шақыру бойынша агенттіктердің жұмысына тыйым салынады», - деді Әсел Қалықова.