21 жасқа толмаған 19 мың адам микронесиесін төлей алмай жүр

Қазақстанда 18 бен 21 жас аралығындағы 19 мыңға жуық азаматтың микроқаржы ұйымдары алдындағы берешегі 90 күннен асып кеткен. Бұл туралы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің төрағасы Мәдина Әбілқасымова мәлімдеді. Статистика көрсеткендей, несие алған әрбір оныншы жастың қаржылық жағдайы мәз емес, деп хабарлайды Azattyq Rýhy. 

Жастар арасындағы несие: Цифрлар не дейді?

Бүгінгі таңда елімізде 18 бен 21 жас аралығындағы 847 мың адам тұрады. Мемлекеттік несие бюросының деректеріне сүйенсек, 136 239 жас азамат МҚҰ-дан қарыз алған. Оның ішінде 18 638 адамның (яғни 13,7%) берешегін өтемегеніне 90 күннен асқан.

Несиелік тәуекелді азайту: Жаңа заң талаптары

2024 жылдың жазынан бастап несие нарығындағы тәртіпті қатаңдату үшін бірқатар маңызды түзету енгізілді. Олардың ішінде мынадай тыйымдар бар:

1. Мерзімі өткен берешегі барларға несие бермеу: Егер қарыздың өтелмегеніне 90 күн толса, МҚҰ жаңа несие беруге және оған пайыз қосуға құқығы жоқ.

2. Биометриялық сәйкестендіру: Енді онлайн-келісімшарттарды қарыз алушының бет-бейнесін танымайынша жасауға тыйым салынды.

3. Сарбаздарға жеңілдік: Мерзімді қызметтегі әскери қызметшілерге қызмет кезеңінде және ол аяқталған соң 60 күн ішінде пайыздар мен негізгі қарыз бойынша төлемді кейінге қалдыру мүмкіндігі берілді.

4. Пайыздық мөлшерлемені төмендету: Жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі 56%-дан 46%-ға дейін төмендетілді.

Қарыз алуды қиындататын жаңа барьерлер

Биылғы жылдың тамызынан бастап талаптар тағы да күшейді. Енді банкте 30 күннен астам немесе МҚҰ-да 1 күннен астам мерзімі өткен берешегі барларға жаңа несие берілмейді. Сонымен қатар кейінгі 3 жылда есептен шығарылған берешегі бар азаматтар да қарыз ала алмайды.

«Қабылданған шаралар тұтынушылық несиелеудің өсуін тежеуге мүмкіндік берді: биылғы 10 айда өсім 13,2%-ға дейін төмендеді (2024 жылғы көрсеткіш 24,3% болған)», — деп атап өтті агенттік өкілдері.

Болашақта 20 жасқа толмаған азаматтардың төлем қабілеттілігін есептегенде тек ресми табыс көздері ғана есепке алынбақ.