Алматыға мореналық сегіз көл қауіп төндіріп тұр

Алматыға тау тұздықтарының арасында жатқан сегіз көлден тікелей қауіп төніп тұр. Таудың басында  45 мореналық және мұздық көлдер орналасқан. Олардың ішінде 12 көл қауіпті деп саналса, биыл 8 көл аса қауіпті деп танылды, деп хабарлайды Azattyq Rýhy қалалық ТЖД баспасөз қызметіне сілтеме жасап.

Алматы қаласының аумағында селмен күресудің ең тиімді әдісі - мореналық көлдерді босату бойынша алдын алу жұмыстарын жүргізу қолданылады.

Ағымдағы жылы Ақсай, Үлкен және Кіші Алматы өзендерінің бассейндеріндегі 8 көлді босату бойынша алдын алу жұмыстары жоспарланған.

«Барлық мореналық көлдер толтыру сатысында, көптеген көлдерде жер үсті ағыны бар, мұздықтардың қарқынды абляциясы байқалмайды.

Қазіргі уақытта 8 көлде жұмысқа 90 адам кіріседі, бульдозерлер іске қосылады, эвакуациялық арналарды тазарту және тереңдету, сифон құбырларын орнату және монтаждау, сондай-ақ сорғы қондырғыларын іске қосу бойынша жұмыстар жүргізу жоспарлануда. Осы мақсатта өнімділігі жоғары 9 дана сорғы, 2000 метр полиэтилен құбырлары дайындалды, олар 2019 жылы Алматы қаласы әкімдігінің қолдауымен және қолдауымен сатып алынды.

Мореналық көлдердің жай-күйіне бақылау жүргізу үшін тұрақты негізде жұмыс істейтін 9 бекетке қосымша – 12 биік таулы маусымдық бекеттер қойылды. Сел қаупі бар кезеңде барлығы 21 бекет жұмыс істейді»,- деп хабарлады Алматы қалалық ТЖД баспасөз хатшысы Гүлдана Нұрымбетова.

Былтыр  7 мореналық көлде тазарту және тереңдету жолымен, сондай-ақ сифон құбырларынан – 5,2 млн.м3 су тартып шығару арқылы мамандар селдің алдын алды.

Әлемдік тәжірибені ескере отырып, "Цифрлық Қазақстан" мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде және "Smart-city" базасында әкімдіктің қолдауымен Кіші және Үлкен Алматы, Қарғалы және Ақсай өзендерінің бассейндерінде сел қаупінің автоматтандырылған мониторингі жүйесін енгізу бойынша жұмыстар жүргізіліп жатыр.

2019 жылы бірінші кезеңді іске асыру шеңберінде Кіші және Үлкен Алматы өзендері бассейндерінің мореналық көлдерінде, бөгеттерінде, сел ошақтарында және өзен арналарында 10 станция салынды.  "Қазселденқорғау" АҚПТБ ММ және Алматы қаласының ТЖД бағдарламалық қамтамасыз ету әзірленді және диспетчерлік орындар құрылды.

Ағымдағы жылы қалған 21 станцияның құрылысын аяқтау жоспарлануда.

«Қаланың сел қауіпті аудандарындағы сел қаупінің автоматтандырылған мониторинг жүйесі нақты уақыт режимінде гидрометеорологиялық жағдайды, мореналық көлдерді бақылауды қашықтықтан қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Алматы қаласындағы сел жағдайы ерекше бақылауда»,- деді қалалық ТЖД баспасөз хатшысы.