Есірткімен күрес: кәмелетке толмаған 58 бала жауапқа тартылды

Бас прокуратураның мәліметі бойынша, Қазақстанда есірткіге қатысты қылмыстар үшін 4 884 адам қылмыстық жауапқа тартылды, олардың арасында 58-і кәмелетке толмағандар. Сондай-ақ, 15 ұйымдасқан қылмыстық топтың әрекеті тоқтатылды, деп хабарлайды Azattyq Rýhy.

Қылмыс түрлері

Бас прокуратурада Берік Асыловтың төрағалығымен өткен Құқықтық тәртіпті, заңдылықты қамтамасыз ету және қылмысқа қарсы күрес жөніндегі Үйлестіру кеңесінің отырысында есірткінің заңсыз айналымына қарсы іс-қимыл мәселелері талқыланды.

Бас прокуратураның деректеріне сәйкес, есепті кезеңде есірткіге қатысты жалпы қылмыстың төмендегені (7 374; –4%) байқалғанымен, ең қауіпті түрлері, атап айтқанда, есірткі сату қылмыстарының өскені (+10%, 2 245 факт) алаңдатады.

Синтетикалық есірткілерге қарсы күрес

Есірткіге қарсы күрес жұмыстарының нәтижесінде заңсыз айналымнан:

• 47,2 тонна есірткі құралдары;
• 14,9 тонна прекурсорлар;
• Соның ішінде 1,6 тонна синтетикалық заттар және 13 тонна кокаин тәркіленді.

Бұл ретте, жеткізудің 148 арнасының жолы кесіліп, 24 жасырын зертхана мен құрамында есірткі бар өсімдіктерді заңсыз өсірудің 98 фактісі жойылды.

4 884 тұлға қылмыстық жауапкершілікке тартылып, 15 ұйымдасқан қылмыстық топтың қызметі тоқтатылды. Бұл топтардың жолын кесу үшін ірі халықаралық операцияларды қоса алғанда, кешенді жедел іс-шаралар жүзеге асырылды.

Интернеттегі нашақорлық: цифрлық мониторинг

Мемлекеттік және құқық қорғау органдары ауқымды профилактикалық жұмыстарды жалғастыруда. Осы мақсатта 10 мыңға жуық түрлі форматтағы іс-шаралар өткізіліп, есірткіні жарнамалайтын 60 мыңнан астам граффити жойылды.

Бас прокуратураның «Интернет-желідегі есірткі бизнесін тұрақсыздандыру» алгоритмі бойынша 180 мыңнан астам есірткі шоты бұғатталды. Бұл бағыттағы жұмыстар халықаралық ынтымақтастықтың нығаюына да әкелді.

Бас  ведомство 7 шет мемлекеттің құзыретті органдарына байланысты есірткі желілерінің әрекетін тоқтату үшін материалдар жіберілгенін және 12 сыртқы бақыланатын жеткізілім жүргізілгенін атап өтті.

Заңдар мен IT-құралдар

2025 жылғы 2 қаңтардағы Заң Қылмыстық кодекске өзгерістер енгізді. Бұл түзетулер есірткі өндіретін тұлғалар үшін өмір бойы бас бостандығынан айыруға дейінгі айтарлықтай қатаң жазаларды қарастырады.

Сонымен қатар, есірткі құрамдас заттары бар өсімдіктерді заңсыз өндіру мен өсіру, прекурсорлардың, күшті әсер ететін заттардың, есірткі өндіруге арналған жабдықтардың заңсыз айналымы үшін қылмыстық жауапкершілік күшейтілді.

Прокуратураның бастамасымен отандық IT-әзірлеушілермен бірлесіп жасалған Crypto Trace және ProkAi атты екі инновациялық құрал қолданысқа енгізілді. Бұл жүйелер интернет желісіндегі есірткі бизнесінің ақшасын және есірткі саудасын анықтауға көмектеседі.

Бас прокуратура мемлекеттік органдарға жеткізу арналарын жою, интернет-ресурстардың цифрлық мониторингін кеңейту, жастар арасындағы профилактиканың тиімділігін арттыру, халықаралық үйлестіруді нығайту және есірткі қылмысына қарсы күресте заманауи технологияларды енгізу жұмыстарын күшейтуді тапсырды.