Министр осал су шаруашылығы бассейндерін атады

Мәжілістің комитет отырысында Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов трансшекаралық өзендерді пайдаланудағы Қазақстанның жағдайын айтты, деп хабарлайды Azattyq Ruhy.

«Шекаралас мемлекеттермен трансшекаралық ынтымақтастық бойынша – географиялық ерекшеліктеріне байланысты Қазақстанның сегіз су шаруашылығы бассейнінің жетеуі трансшекаралық. Соның салдарынан Қазақстан негізінен шекаралас елдердің (Қытай Халық Республикасы, Ресей Федерациясы және Орталық Азия елдері) су шаруашылығы саясатына тәуелді болады», - деді министр.

Ол атағандай, Қазақстан аумағындағы орташа көпжылдық өзен ағыны 1960 жылмен салыстырғанда 12,5 текше шақырымға азайды.

«Осыған байланысты Арал-Сырдария (90%), Жайық-Каспий (80%), Шу-Талас (75%), Балқаш-Алакөл (45%) су шаруашылығы бассейндері, ең төмені Тобыл-Торғай (12%) және Ертіс (20%) су шаруашылығы бассейндері неғұрлым осал болып табылады. География және су қауіпсіздігі институтының деректері бойынша Қазақстан аумағындағы орташа көпжылдық өзен ағыны 1960 жылмен салыстырғанда 12,5 текше шақырымға азайды. Оның ішінде 9 текше шақырым немесе өзен ағыны азаюының жалпы көлемінің 72%-ы жергілікті өзендердің үлесіне, ал трансшекаралық өзендердің үлесіне – 3,5 текше шақырым немесе 28% келеді», - деді ол.

Министр атағандай, трансшекаралық ағынның азаюының ықтимал үрдісін ескере отырып, «су дипломатиясы» 2030 жылға дейін су қатынастары саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі аспектілерінің біріне айналуы тиіс.

«Трансшекаралық ынтымақтастықтың даму серпіні шекаралас мемлекеттермен трансшекаралық су ағындарын бірлесіп пайдалану және қорғау туралы жаңа және қолданыстағы екіжақты, көпжақты шарттық базаны құруды және жетілдіруді талап етеді. Мемлекетаралық су қатынастарын дамытуда Қазақстан мен Өзбекстан Үкіметтері арасында трансшекаралық су объектілерін бірлесіп басқару және пайдалану, сондай-ақ Қазақстан мен Қытай Үкіметтері арасында трансшекаралық өзендерде су бөлу туралы келісімдерге қол қою көзделеді», - деді ол.

Нұржігітовтың айтуынша, Орталық Азияның су-энергетикалық ынтымақтастығы тетігін әзірлеу халықаралық су қатынастарының маңызды құрамдас бөлігі.

«Сондай-ақ, трансшекаралық су объектілерін пайдалану және қорғау, оның ішінде арнайы департамент құру арқылы келіссөздер топтары мүшелерінің құзыретін күшейту көзделеді», - деді ол.