«Әлем елдерінің дамуы үшін маңызды»: Қытайдың жаңа реформалары қандай

Автор: Аягөз Құрмаш

Ол қазақ-қытай қатынасының жаңа белесіне тоқталды

Фото: kz.china-embassy.org/

ҚХР-дың Қазақстандағы елшісі Чжан Сяо ҚХР қытай-қазақ қатынастарының дамуына жаңа серпін бере отырып, реформаларды жан-жақты тереңдетуді және Қытай стиліндегі жаңғыртуды ілгерілетуді жалғастырып жатқанын айтты, деп хабарлайды Azattyq Rýhy.

Елші 20-шы сайланған ҚКП ОК үшінші пленарлық отырысында айтиылған маңызды мәселелер жайлы айтып берген.

«Пленумда Қытай үшін реформаларды одан әрі жан-жақты тереңдету бойынша жүйелі жоспарлар мен уағдаластықтар жасалды, бұл өте маңызды дәуірлік мәнге ие.Отырыстың маңызды қорытындысы ҚКП ОК-нің Қытай жаңғыруын ілгерілету үшін реформаларды одан әрі жан-жақты тереңдету туралы шешімін қарау және қабылдау болды. Қытайдың реформаларды одан әрі жан-жақты тереңдетуі және Қытай стиліндегі жаңғыртуды ілгерілетуі әлем елдерінің дамуы үшін жаңа мүмкіндіктер ашады, Қытай-Қазақстан қатынастарының одан әрі дамуына қуатты серпін береді және екі елдің дамуы үшін маңызды басшылық мәнге ие болады деп сенуге толық негіз бар», - дейді елші.

Чжан Сяо атағандай, екі ел «Бір белдеу мен бір жолдың» жоғары сапалы бірлескен құрылысына бірлесіп үлес қосуды жалғастыруымыз керек.

«Бір белдеу және бір жол» бастамасын сапалы бірлесіп іске асыруды ілгерілету тетігін жетілдіру, «Бір белдеу және бір жол» бастамасы аясында көпөлшемді өзара байланысты желі құру ұсынылады. Қазақстан «Бір белдеу және бір жол» бастамасы алғаш рет жарияланған және оның сапалы құрылысында бірегей және таптырмас маңызды орын алады. Қытай мен Қазақстан арасындағы «Бір белдеу мен бір жолдың» бірлескен құрылысындағы ынтымақтастық ерте басталды, берік негізге ие және жаһандық ауқымдағы ынтымақтастық үшін үлгі мен бағдар бере отырып, жемісті нәтижелерге қол жеткізді», - дейді ол.

Оның пікірінше, елдер гуманитарлық алмасулар мен халықтар арасындағы жақындықты одан әрі нығайтуымыз керек.

«Шешімде жаһандық өркениет бастамасын іске асыру тетігін құру, сырттан шығу және сырттан шақыру практикасында басқару рәсімдерін жеңілдетуге ықпал ету, халықаралық гуманитарлық алмасулар саласындағы ынтымақтастықты кеңейту қажет екендігі көрсетілген. Гуманитарлық ынтымақтастық қытай-қазақ қатынастарының маңызды бөлігі және қытай-қазақстан қатынастарының коннотациясын байытуда және екі ел арасындағы достықтың қоғамдық пікірінің негізін нығайтуда таптырмас және маңызды рөл атқарады. Төраға Си Цзиньпиннің шілде айындағы сапары барысында екі ел гуманитарлық саладағы ынтымақтастықтың жемісті нәтижелеріне қол жеткізді. Білім, ғылым және технологиялар, мәдениет, бұқаралық ақпарат құралдары, жергілікті ынтымақтастық және басқа да салалардағы ынтымақтастық туралы бірқатар құжаттарға қол қойылды, сондай-ақ екі елдің мәдени орталықтары мен пекин тілі мен әдебиеті университетінің Қазақстандық филиалы табысты ашылды», - дейді Чжан Сяо.

Қытай Қазақстанда екінші «Лу монша шеберханасын» ашып, келесі жылы Қазақстанда «Қытай туризм жылын» өткізу туралы шешім қабылдады. Екі тарап бұқаралық ақпарат құралдарында, сараптама орталықтарында, кино, теледидар және басқа салалардағы ынтымақтастықты кеңейтеді, қолайлы қоғамдық пікір қалыптастыру үшін көптеген провинциялар мен қалаларды берік байланыс орнатуға ынталандырады.

«Алайда, бүгінде кейбір елдер гегемония мен билікке ұмтылып, шағын үйірмелер құрып, мемлекеттердің ішкі істерін басу мен араласумен айналысады. Қазіргі уақытта халықаралық қоғамдастықта өркениеттердің үстемдігі теориясы және өркениеттердің соқтығысу теориясы сияқты шексіз қауесеттер бар. Осыған байланысты Қытай мен Қазақстан ынтымақтастықты нығайтуға және бірлесіп жұмыс істеуге, бүкіл адамзаттың ортақ құндылықтарын белсенді түрде ілгерілетуге, жаһандық өркениет бастамасын белсенді іске асыруға, идеологиялық қарама-қайшылыққа қарсы нақты ұстанымға ие болуға, сондай-ақ әртүрлі өркениеттер арасындағы алмасуларды, диалогты, ынтымақтастықты және өзара оқытуды жақтауға тиіс», - дейді ол.

Елшінің айтуынша, бейбіт даму жолын ұстанып, адамзаттың біртұтас тағдыры қауымдастығын құруға бірлесіп үлес қосуымыз керек.

«Шешімде» қытайлық жаңғырту бейбіт даму жолымен жүру кезінде жүзеге асырылатындығы баса айтылған. Қытай бүкіл адамзат үшін ортақ бейбітшілік, даму, әділеттілік, дұрыстық, демократия және бостандық құндылықтарын практикаға енгізеді, жаһандық даму бастамасын, жаһандық қауіпсіздік бастамасын және жаһандық өркениет бастамасын адал жүзеге асырады, тең және реттелген көпполярлықты және жалпыға қолжетімді және инклюзивті экономикалық жаһандануды ілгерілетеді, адамзаттың біртұтас тағдырымен қоғамдастық құруға ықпал етеді. Қытай мен Қазақстан адамзаттың біртұтас тағдыры қауымдастығын құрудың белсенді жақтаушылары, қатысушылары және салымшылары болып табылады, олар әлемдік көпполярлықты ілгерілету мен жаһандық басқару жүйесін реформалаудағы ынтымақтастықтың жақсы үлгісін көрсетті», - дейді ол.

Елші екі Тарап БҰҰ, ШЫҰ, АӨСШК және басқа да көпжақты алаңдар аясында тығыз өзара іс-қимылды жалғастыруға, бір-бірінің халықаралық ынтымақтастық жөніндегі сындарлы бастамаларын белсенді қолдауға, ортақ стратегиялық мүдделерді, қауіпсіздік пен даму мүдделерін батыл қорғауға тиіс екенін айтады.  

«Қытайдың реформаларды одан әрі жан-жақты тереңдетуі және Қытай стиліндегі жаңғыртуды ілгерілету жөніндегі күш-жігері Қытай-Қазақстан қатынастарына жаңа серпін береді. Біз екі ел де реформалар жолында жолсерік, даму жолында жақсы серіктес болуды жалғастырады және қытай-қазақстан қатынастарының тағы бір «алтын отыз жылдығын» бірлесіп құру үшін көп жұмыс істейтін болады деп үміттенеміз», - дейді ол.