Мархабат Жайымбетов: Цифрлық такси агрегаторлары экономикаға қауіп төндіріп отыр

Парламент Мәжілісінің депутаты, «AMANAT» фракциясының мүшесі Мархабат Жайымбетов Қазақстан нарығында шетелдік такси платформаларының үстемдігі ұлттық және экономикалық қауіпсіздікке қауіп төндіретінін айтып, Үкіметке бірқатар нақты ұсыныстарын жолдады, деп хабарлайды Azattyq Rýhy.

Оның айтуынша, бұл салада әділетсіз комиссиялық саясат, отандық сервистердің әлсіздігі және инфрақұрылымның жетіспеушілігі өткір мәселеге айналған.

Шетелдік платформалар отандық қаржыны сыртқа тасып жатыр

Депутаттың дерегінше, жүз мыңдаған жүргізуші шетелдік агрегаторларға тәуелді болып отыр. Жолақыдан түсетін табыстың елеулі бөлігі шетелдік компаниялардың пайдасына кетуде, ал қазақстандық жүргізушіге аз үлесі ғана қалады.

«Күнделікті тіршілігімізге сіңіп кеткен такси қызметінен түскен табыстың бір бөлігі елден сыртқа кетіп жатыр. Біз бұл арқылы ішкі қаржы айналымынан ұтыламыз», – деді Жайымбетов.

Комиссиялық мөлшерлеме тым жоғары

Қазір такси платформалары 16%-дан басталатын комиссия ұстайды, оған таксопарктердің қосымша 2-4% комиссиясы қосылады. Бұл жүйе жүргізушілердің табысын азайтып, еңбегінің әділ өтелуіне кедергі келтіріп отыр.

«Жүргізуші күректеп ақша тауып жатыр деп айта алмаймыз. Негізгі пайда платформа мен таксопаркке кетіп жатыр», – деп атап өтті депутат.

Бәсекелестік жоқ, баға қымбат

Отандық цифрлық сервистерге қолдау аз болғандықтан, нарық шетелдік платформалардың монополиясына айналып кеткен. Бұл:

• Бағаның негізсіз көтерілуіне (әсіресе мереке, ауа райы нашар күндері);
• Қызмет сапасының нашарлауына;
• Халықтың таңдау мүмкіндігінің азаюына алып келуде.

Ұлттық қауіпсіздік пен экономикаға қауіп

Шетелдік платформалар:

• Ел ішінде инфрақұрылым салмай,
• Салықтық түсімдер мен табыс көлемін бақылаусыз,
• Инвестиция тартпай-ақ миллиардтап пайда көріп отыр.

«Бұл – біздің ұлттық қауіпсіздігімізге де, экономикалық егемендігімізге де тікелей қауіп», – дейді Жайымбетов.

Депутаттың ұсыныстары

Мархабат Жайымбетов мәселені шешу үшін Үкіметке келесі төрт ұсынысты жеткізді:

• Отандық цифрлық платформаларды дамытуға қолдау көрсету: қазақстандық сервистерге инвестиция мен қолдау қажет.
• Елдің бірыңғай цифрлық картасын жасау: Бұл инфрақұрылым ұлттық қауіпсіздік тұрғысынан да стратегиялық маңызды.
• Платформалардың комиссия мөлшерін 3-5% деңгейінде шектеу: Бәсекелестік пен әділ табыс үлесін қамтамасыз ету үшін.
• Динамикалық баға саясатын реттеу: Нарықтағы жасанды қымбаттауды болдырмау және тарифті әділ ету үшін.

Қорытынды

Депутат Жайымбетов шетелдік платформалардың үстемдігін шектеу мен ұлттық цифрлық экожүйені қолдауды – уақыт талабы деп атап өтті. Оның пікірінше, бұл – тек экономикалық емес, мемлекеттік қауіпсіздік деңгейіндегі мәселе.