Соғыс ардагерінің өмірі мен ерлігі туралы бірер сөз
Ұлы Отан соғысында ерлік жасаған қазақстандықтардың арасында Рамазан Бутабаев та бар. Бүгін Azattyq Rýhy оның өмірі мен ерлігі туралы мәлімет ұсынады.
1941 жылдың маусымында фашистік Германия Кеңес Одағына шабуыл жасап, соғыс оты лап ете түсті. Сол жылдары Кеңес Одағының әрбір азаматынан майданға аттану сұралды. Соғыстың ең ауыр сәттері басталған кезде, Кеңес Одағының миллиондаған жауынгері майданға аттанды. Бұл соғыс тек қана әскери жеңіс емес, сонымен қатар халықтың күш-жігерінің, төзімділігінің, ерлігінің сынағы болды. Әрбір майдандағы шайқас, әрбір қаза тапқан жауынгердің қанымен жазылған тарих – бүгінгі ұрпаққа үлкен жауапкершілік жүктейді.
Сол ұрпақтың бірі – Бутабаев Рамазан Қалиұлы. Ол 1925 жылы Шығыс Қазақстан облысының Зайсан қаласында дүниеге келген. Оның өмір жолы алғашында оңай болған жоқ. 1937 жылы оның ағасы Байғабылдың «Халық жауы» деген жаламен ату жазасына кесілгені оның өміріне үлкен соққы болды. Бірақ осындай қасіретке қарамастан, Рамазан ерлік танытып, өз өмірін Отан қорғауға арнады.
Рамазан Бутабаев 1942 жылдың 2 желтоқсанында небары 17 жасында Ақсуаттан соғысқа аттанады. Оның ағасы Байғабыл жазықсыз жаламен ату жазасына кесілген. Рамазан соның салдарынан өз отбасымен бірге үлкен қасіретке тап болды. Туған ағасының өлімі оның жауынгерлік жолын бастауға үлкен түрткі болды. Сол кезде ол қолына қару алып, Отанын қорғауға аттанды.
«Әкемнің өмір жолы өте күрделі болды. Туған ағасының өлімінен кейін ол ешқашан отбасын, туған жерін ұмыта алмады. Ол әрдайым Отан үшін күресуді өзінің басты міндеті деп білді», — дейді баласы Ертіс Рамазанұлы.
Соғыста Рамазан Бутабаев Екінші Украин майданында шайқасты. Оның жауынгерлік жолы қиын әрі қанды болды. Әскери қызметін 58-ші атқыштар батальонында бастаған ол, кейін зеңбірек командирі, батальон командирі болып тағайындалды. Оның майдандағы ерлігі туралы естеліктер көп. Курск шайқасында, Киевті алу, Берлинді басып алу сияқты шайқастарда оның жауынгерлік шеберлігі ерекше көрінді. Бұлар тек әскери жеңістер ғана емес, сонымен қатар Рамазан сияқты жауынгерлердің рухының күші мен қайсарлығының жеңісі болды.
«Әкем осы кездерде өзінің ең қатты сынақтарын бастан өткерді. Ол жай ғана шайқасып қана қойған жоқ, өзінің серіктерінің өмірін сақтап қалды, әрқашан алдыңғы шепте жүріп, соғыс қасіретіне толы күндерді жеңді», — деп еске алады ұлы. «Соғыс кезінде әкемнің жанында болған солдаттардың бәрі қаза тапты, тек ол ғана аман қалды. Ақсуаттан шыққан кезде, 255 адамның тек 150-і ғана поездға мінді. Қалғандары жолда қатты аяздан қаза тапты».
Сонымен қатар, соғыста оның үзеңгілес серігі Николай Емельяновты жау ұшақтарының шабуылынан құтқарып қалғаны да үлкен ерлік болды. Бұл кездесу 35 жылдан кейін, 1978 жылы Семейде қайтадан орын алып, Николай әкесін танып, құшақтап алғанын айтады. Бұл сәттер оның өмірінде мәңгі қалды.
Соғыс аяқталған соң, Рамазан әскерден аға лейтенант атағымен оралды. Әрине, оның өмірінде әлі талай қиындықтар мен сындар күтті. 1950 жылы Семей педагогикалық институтына оқуға түсіп, тарих факультетін үздік бітіріп, кейін педагогикалық салада қызмет етті. Соғыстан кейін ол ауылға оралып, аудандық инспектор, одан кейін аудандық партия қызметкері болып жұмыс істеді. Оны ел әрқашан әділ, адал әрі білімді басшы ретінде біледі. Өзінің мұғалімдіктен бастаған жолы кейін көптеген әлеуметтік салаға ықпал етті.
«Әкем өте білімді әрі жауапкершілігі мол адам болды. Ол біздің білім алуымызға, әрі қоғамға қызмет етуімізге бағыт-бағдар берді. Әкемнің әскери жетекші ретінде мектепте жүргізген жұмысы өте қатал болғанымен, біз оның әрбір талаптарын орындап, болашақта жеңімпаз болуды үйрендік», — дейді Ертіс Рамазанұлы.
Рамазан Бутабаевтың өмірі әрдайым құрметке ие болды. Оның бойындағы батырлық, адалдық пен отаншылдық қасиеттері әрқашан жоғары бағаланды. Ол бірнеше рет мемлекеттік марапаттарға ие болды. Оның ішінде Қызыл Жұлдыз ордені мен Ұлы Отан соғысының 1-дәрежелі медалі де бар. 2005 жылы Қазақстанның «Құрмет» орденімен марапатталды. Әкесі туралы ұлы әрдайым мақтанышпен айтып, оның өсиеттерін өз өмірінде орындауға тырысты.
«Әкемнің өмірі мен үшін ғана емес, бүкіл ауыл мен еліміз үшін үлгі болды. Ол бізге адалдықты, еңбекқорлықты, Отанға деген сүйіспеншілікті үйретті. Әкемнің ерлігі мен өмірі біздің жүрегімізде мәңгі сақталады», — дейді ұлы.
Рамазан Бутабаевтың өмірі – ұрпақ үшін үлкен сабақ. Ол жай ғана соғысқа қатысқан жауынгер емес, қоғамға қызмет еткен адам, өзінің отбасы мен туған жеріне деген адалдығымен сүйіспеншілігін дәлелдеген адам болды.
«Әкемнің барлық ісі мен ерлігі біз үшін әрдайым үлгі болып қалады. Ол әрқашан Отан үшін туған нағыз патриот болды. Оның өмірі мен әрекеттері біздің ұрпағымыз үшін жарық жұлдыз іспетті», — деп сөзін қорытындылады ұлы Ертіс Рамазанұлы.