Жасанды интеллектті қолдану бойынша жаңа білім беру бағдарламалары әзірленуде - министр

Жоғары білім беруді цифрландыру қазіргі əлемдегі білім беру жүйесін дамытудың негізгі элементін білдіреді. Цифрлық технологияларды енгізу оқу материалдарының қолжетімділігін арттыруға, білім беру сапасын жақсартуға жəне білім алушылар мен оқытушылар үшін мүмкіндіктерді кеңейтуге ықпал етеді. Сонымен, жоғары білім беруді цифрландыру тек технологиялық жаңартуды ғана емес, сондай-ақ кадрларды даярлауды, инфрақұрылымды құруды жəне перспективті білім беру бағдарламаларын əзірлеуді қамтитын кешенді тəсілді қажет ететінін атап өту маңызды. Бұл туралы Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек Ұлттық құрылтайда айтты.

Дүниежүзілік экономикалық форумның зерттеулеріне сəйкес, болашақта 10 жұмыс орнының 9-ы цифрлық дағдыларды қажет етеді жəне 2030 жылға қарай цифрлық дағдыларға деген қажеттілік 55%-ға артады.

«Мен олардың бірнешеуін ғана атап өтейін. Бірінші, жоғары білім беруді диджитализациялау. Оқыту мен оқыту процесінде заманауи білім беру технологияларын қолдану қажет. Екіншіден, IT дағдыларын дамытуға арналған микробіліктілік берудің өсуі байқалады. Ол үшін микробіліктілік бағдарламаларын іске қосу жоспарлануда. Екінші, нано дəрежелер мен микробіліктілік алу мүмкіндігі қарастырылған. Осы тəсілдерді білім беру процесіне енгізу құралдары пысықталды. Үшіншіден, цифрлық алшақтықтың ұлғаюы байқалады. Яғни, цифрлық кеңістікте оқуға қол жетімділігі төмен адамдардың белгілі бір санаты бар. Цифрлық қоғамды қалыптастыру үшін тең қолжетімділікті қамтамасыз ету жəне қосымша онлайн-сабақтарды ұйымдастыру бойынша шаралар қабылдау қажет», - деді министр.

2023 жылдан бастап Қ. Сəтбаев атындағы Қазақ ұлттық  зерттеу техникалық университеті мен Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университетінде «Цифрлық университеттерге трансформация» жобасы пилоттық режимде іске қосылды. Бұл жобаға біздің серіктес– Microsoft командасы қолдау көрсетуде.

Бүгінгі күні IT саласы үшін жоғары оқу орындарымен 539 білім беру бағдарламасы əзірленген жəне осы сала үшін мамандарды 76 жоғары оқу орындары даярлайды. Биылғы оқу жылында контингент 53 061 білім алушыны құрайды.

«Жыл сайын аталған сала үшін мемлекеттік грант көбейтілуде. Мысалы, 2022-2023 оқу жылында 11 252 грант бөлінсе, 2023-2024 оқу жылына- 12 996 грант бөлінді», - деді министр.

Мемлекет басшысы еліміздің үш жоғары оқу орнының базасында білікті мамандарды даярлау жəне жасанды интеллект саласында зерттеулер жүргізу міндетін қойды.

«Осы ретте жоғары оқу орындары 2024-2025 оқу жылынан бастап іске қосу үшін жасанды интеллектті қолдану бойынша жаңа білім беру бағдарламаларын əзірлеуде. 2023 жылғы 6 қарашада Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің базасында Сеул Ұлттық ғылым жəне технологиялар университетінің (СеулТех) Жасанды интеллект жəне информатика мектебі ашылды. Шетелдік профессорлар курстарына қолжетімділігін кеңейту мақсатында Coursera, Huawei, Binance Kazakhstan, Amazon, Google сияқты ірі компаниялармен келіссөздер жүргізіліп, меморандумдарға қол қойылды. Huawei сертификатталған курстарын ұсыну үшін 26 жоғары оқу орны базасында Huawei IT Academy құрылды. Бұл тəжірибені одан əрі таратып, 50 жоғары оқу орнының базасында осы академияларды құру жоспарлануда. Binance Kazakhstan қолдауымен 200-ден астам жоғары оқу орындарының оқытушылары блокчейн технологиялары бойынша курстардан өтуде. Сонымен қатар 40 мыңға жуық студент блокчейн технологиялары бойынша курстардан өтіп, сертификаттар алды», - деді ол.

 Amazon OpenSearch-пен пилоттық жоба жүзеге асырылуда, оның шеңберінде IT-бағыттары бойынша оқитын үздік студенттер Amazon компаниясының сарапшыларының сүйемелдеуімен болашақ IT бағдарламаларының негіздерін жасауға белсенді қатысуда.

«Ынтымақтастық шеңберінде Coursera for Kazakhstan жобасын іске асыру мақсатында 25 жоғары оқу орындарының студенттеріне 20 мың лицензия бөлінді. Платформаның кең ауқымды каталогынан жоғары оқу орындары əр бағыттың қажеттілігі мен басымдығына сəйкес 654 үздік курсты таңдады. Бүгінгі таңда осы лицензия аясында шамамен 47 000 студент 70 000 жуық сертификат алды. Сондай-ақ, платформа қазақстандық университеттерге ішінара пайдалану үшін өздерінің оқу курстары мен жобаларын құруға жəне оларды Coursera платформасында орналастыруға мүмкіндік береді»,  - деп атап өтті Саясат Нұрбек.