Еуропалық Одақ Ресейдің Украинаға қарсы агрессиялық қылмысын тергеуді талап етті

Брюссельде Ресей президенті мен оның саяси және әскери басшылығын Украинаға қарсы агрессия қылмысы үшін соттауға шақырулар күшейді. Еуропалық комиссия мен парламент Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгідей арнайы трибуналдың құрылғанын қалайды. АҚШ, Германия және ЕО-ның бірқатар елі бұл идеяны белсенді түрде қолдады, деп хабарлайды Azattyq Ruhy.

Брюссель еркін университетінің заң профессоры Вайос Кутрулистің айтуынша, бұл міндет 193 мемлекет қатысатын БҰҰ Бас Ассамблеясының алдына қойылуы мүмкін.

«БҰҰ Бас Ассамблеясы қабылдаған қарарлардың міндетті күші жоқ. Бірақ бұл жағдайда қарар трибуналға заңдылық береді. Оған қанша мемлекет дауыс беретіні маңызды. Неғұрлым көбірек болса, мұндай әділет органының заңдылығы соғұрлым көп болады. Бірақ бұл Ресей трибуналмен ынтымақтасуға мәжбүр болады дегенді білдірмейді. Сондықтан бұл заңды емес, саяси мәселе», - деді ол.

Профессор тілшінің «Еурокомиссияның шілдеден бастап осы мәселеге арналған сарапшылары бар арнайы орталық құрылатыны туралы хабарламасын ескерсек, агрессия қылмысының дәлелдемелерін қалай жинауға болады?» деген сауалына жауап берді.

«Бұл әскери операция Біріккен Ұлттар Ұйымының жарғысын бұзатынына күмән жоқ. Бірақ мұндағы қиындық – бізде агрессия қылмысының дәлелдерін жинаудың соңғы прецеденті жоқ. Орталықтың мұны қалай шешетінін көру қызықты болады», -деді халықаралық құқық профессоры Вайос Кутрулис. 

Украинадағы әскери қылмыстар мен геноцидке қатысты айыптауларды Халықаралық қылмыстық сот тергеп жатыр. Бірақ Ресей Халықаралық қылмыстық сотты мойындамайды. Америка Құрама Штаттары да оларды мойындамайды. Бірақ мемлекеттік департаменттің жаһандық қылмыстық сот төрелігі жөніндегі елшісі Бет Ван Шаак оның елі халықаралық сотқа көмектесіп жатқанын айтты.

«Америка Құрама Штаттары Халықаралық қылмыстық соттың Рим статутына қатысушы емес, дегенмен АҚШ көптеген тәсіл арқылы сот жұмысын жеңілдетете алады. Бұл дипломатиялық қолдаудың барлық спектрін қамтиды. Біз сондай-ақ күдіктілерді ұстауға және беруге көмектесе аламыз», - деді Бет Ван Шаак.

Ресей басшылығын қудалау үшін арнайы трибунал құруға келетін болсақ, америкалық елші ол бірнеше нұсқа арқылы, соның ішінде зардап шеккен елдің қатысуымен іске асуы керек деді.

«Украина, мысалы, Еуропалық Кеңеспен немесе тіпті Еуропалық Одақпен аймақтық орган құру туралы келісім жасасуы мүмкін. Украина сонымен қатар өз жүйесінде трибунал құрып, содан кейін халықаралық прокурорларды, судьяларды және басқа мамандарды әртүрлі лауазымға шақыра алады. Біз бұл гибридті модельдерді әлемнің әр түкпірінен көрдік», - деді Ван Шаак.

Украинаның Бас прокуроры Андрей Костин бір жыл бұрын Ресей шапқыншылығы басталғалы бері ел билігі өлім жазасы мен жыныстық зорлық-зомбылық сияқты 65 мыңнан астам әскери қылмысты тіркегенін айтты.