Онлайн сауда елімізде және әлемде жаңа өмір салтын қалыптастырып жатыр
Цифрландыру дамып, онлайн форматқа жаппай көшіп жатқан кезде электрондық коммерция жаһандық және қазақстандық экономикадағы негізгі өзгерістердің драйверіне айналды. Бүгінде онлайн сауда платформаларына кез келген смарт құрылғыдан қол жеткізуге болады, деп хабарлайды Azattyq Rýhy тілшісі ranking.kz-ке сілтеме жасап.
Қазірдің өзінде біз барлық нарықтық құрылымның жылдам қарқында онлайн режимге өтіп жатқанын көріп отырмыз. Соңғы жылдары қолма-қол ақшасыз төлемдер көлемі бірнеше есеге өскенін көрсетті. Биылдың бірінші тоқсанында бұл көрсеткіш 19,1 трлн теңгеге жетіп, бір жыл бұрынғыдан бір жарым есеге артты. Сонымен қатар, 2022 жылдың бір тоқсанында қолма-қол ақшасыз төлемдер көлемі 2019 жылдың толық көрсеткішінен 43%-ға, ал 2018 жылдың толық көрсеткішінен 28 есеге артқан.
«Интернет пен ұялы телефон арқылы жасалған онлайн төлемдер қолма-қол ақшасыз төлемдердің 84,2%-ын құрағаны анықталды. Мұндай динамика – әлемдік тренд. Nasdaq мәліметтері бойынша, 2040 жылға қарай барлық сатып алудың 95%-ы интернет арқылы жүзеге асырылады», - деп жазады басылым.
Қазақстанда қолма-қол ақшасыз төлемдер көлемінің ұлғаюымен қатар электрондық коммерция көрсеткіштері де өсуде. Егер 2018-2019 жылдары электронды сауда үлесі тиісінше 2,9% және 3,8% болса, 2020 жылы бұл көрсеткіш 3 есеге дерлік өсіп, 9,7%-ға жетті. Сонымен қатар, тауарлар мен қызметтерді онлайн сатып алған интернет пайдаланушыларды қарастыратын болсақ, олардың үлесі 2019 жылғы 15,6%-дан 2020 жылы 17,7%-ға дейін өсті.
Енді сіз күнделікті тұтынуға арналған қарапайым тауарлардан сирек және эксклюзивті заттарға дейін кез келген нәрсені онлайн сатып ала аласыз. Қазақстанда онлайн сатып алынатын тауарлардың ең көп тараған санаттары:
• киім, аяқ киім, спорт тауарлары;
• азық-түлік;
• шаруашылыққа арналған тауарлар;
• дәрілер;
• байланыс қызметтері;
• әлдеқайда көп (электрондық жабдық; қаржылық және сақтандыру қызметтері; компьютерлік өнімдер және т.б.).
Қазақстандықтар сондай-ақ автокөлікті де интернет арқылы сатып ала алады: Қазақстандағы ірі автодилерлердің көпшілігі онлайн-сатумен айналысады.
Қазақстанда жылжымайтын мүлікті онлайн сатып алу жаңа шындыққа айналды. Мысалы, BI Group холдингінің веб-сайты немесе BIG App арқылы (компанияның жеке өнімі) пәтерді онлайн режимінде санаулы минутта сатып алуға болады, ал оффлайн режимінде шамамен үш күн қажет. Сатып алу үшін сізге бірнеше қадамды орындау қажет:
• пәтер таңдау;
• сауалнама толтыру;
• пәтер брондау;
• келісімшартқа қол қою;
• ипотека төлеу/тіркеу.
Қазіргі уақытта компания тұтынушылармен келісімшарттардың 90 пайызын электронды түрде жасайды. 2021 жылдың қаңтар айынан бастап BIG қосымшасы арқылы 38 мыңнан астам транзакция жасалды, 2 мың тұтынушы кеңсеге келмей-ақ цифрлық сату кеңсесі арқылы онлайн режимінде сатып алудың барлық циклін аяқтады.
«Сатып алушыларға ыңғайлы болуымен қатар, мәселенің тағы бір артықшылығы бар. Келісімшарттарға онлайн қол қою 2 миллионға жуық қағазды үнемдеуге мүмкіндік берді – ал бұл 200 ағаштың аман қалуы деген сөз», - делінген хабарламада.
Енді объект пайдалануға берілгеннен кейін клиент нотариустың қатысуынсыз онлайн режимде құқық белгілейтін құжаттарға қол қойып, қолына ала алады. Бұл блокчейн технологиясының және мемлекеттік жүйелермен интеграцияның арқасында мүмкін болып отыр. Жылдамдық пен ыңғайлылықтан бөлек, клиент нотариалдық қызметтен 49 мың теңгеге дейін үнемдейді: тек мемлекеттік баж салығы (4800 теңге) төленеді. 2021 жылдың қараша айынан бастап блокчейн арқылы 2 115 сату келісімшартына қол қойылды және тіркелді.