Қазақстанға жыл басынан бері 9,5 мыңнан аса этникалық қазақ оралды

Қазақстанға 2025 жылдың басынан бері 9 586 этникалық қазақ оралып, қандас мәртебесін иеленді. Жалпы 1991 жылдан бастап республикаға 1 млн 157,6 мың этникалық қазақ қоныс аударған, деп хабарлайды Azattyq Rýhy.

Қандастардың келу географиясы

Биыл келген қандастардың үлесі мынадай:

• 45,7% – Өзбекстаннан,
• 41,8% – Қытайдан,
• 4,6% – Түрікменстаннан,
• 2,7% – Моңғолиядан,
• 2,6% – Ресейден,
• 2,6% – өзге елдерден.

Қандастардың жас ерекшелігі мен білім деңгейі

2025 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша этникалық қоныс аударушылардың:

• 58,7%-ы – еңбекке қабілетті жастағылар,
• 32,3%-ы – балалар мен жастар,
• 9%-ы – зейнеткерлер.

Еңбекке қабілетті жастағылардың ішінде:

• 15,4%-ы – жоғары білімді,
• 29,7%-ы – орта кәсіби білімді,
• 52,3%-ы – жалпы орта білімді,
• 2,6%-ының білімі жоқ.

Қоныстандыру өңірлері мен квоталар

Этникалық қазақтар елдің түрлі өңірлеріне орналастырылды. Еңбек күші тапшы аймақтар ретінде мына облыстар белгіленген: Ақмола, Абай, Қостанай, Павлодар, Атырау, Батыс Қазақстан, Шығыс Қазақстан және Солтүстік Қазақстан.

2025 жылға арналған қандастарды қабылдау квотасы – 2 309 адам. Оның ішінде 1 қыркүйекке дейін 1 467 қандас қоныстанды.

Мемлекеттік қолдау шаралары

Қоныстанған қандастарға мынадай әлеуметтік қолдау ұсынылады:

• көшуге – әр отбасы мүшесіне 70 АЕК (275,2 мың теңге) мөлшерінде біржолғы төлем;
• тұрғын үй жалдауға және коммуналдық қызметке – жылына 15–30 АЕК (58,9–117,9 мың теңге) аралығында.

Жыл басынан бері 594 қандасқа қолдау көрсетілді, оның ішінде 237 адам тұрақты жұмысқа орналасты.

Қосымша ынталандыру шаралары

Ерікті қоныс аударуды күшейту мақсатында жұмыс берушілерді қолдау тетіктері енгізілді.
Сонымен қатар, экономикалық ұтқырлық сертификаты қарастырылған. Ол тұрғын үй сатып алу немесе салу, сондай-ақ ипотекалық қарыз бойынша бастапқы жарнаны жабу үшін беріледі.
Бұл сертификат отбасыға үй құнының 50%-ына дейін немесе 4,56 млн теңгеге дейінгі мөлшерде қайтарымсыз төленеді.