Израильде сот реформасына наразылық білдірушілерді полиция күшпен таратты

Автор: Әмірболат Құсайынұлы

Наразылық білдірушілер полиция тарапынан зорлық-зомбылық күтпегенін айтады

Фото: Reuters

Израильде сот реформасына наразылық білдірушілер автомобиль жолдары мен теміржолдарды жауып тастады. Тель-Авивте полиция көтерілісшілерге қарсы көзден жас ағызатын гранаталарды қолданып, су шашты, деп хабарлайды Azattyq Ruhy агенттігі BBC-ге сілтеме жасап.

Қазір Үкіметтің де, парламенттің де шешімдерін жоюға құқығы бар Израиль Жоғарғы Сотының судьялары Судьялар қауымдастығының басқа мүшелерінен таңдалады. Егер реформа өтетін болса, Үкімет судьяларды тағайындауға шешуші әсер етеді. Наразылық білдірушілер Беньямин Нетаньяху үкіметі өзінің реформасы арқылы соттардың тәуелсіздігін бұзуға тырысады және Израиль демократиясына қауіп төндіреді деп санайды. Бұған Министрлер реформа билік тармақтары арасындағы тепе-теңдікті қалпына келтіруге көмектеседі деп жауап берді және наразылық білдірушілерді анархистер деп атады. Осыдан кейін халық жаппай көшеге шықты. Тель-Авивте наразылық білдірушілер полициямен қақтығысты. Бейбіт шеруілдеушілер көп ұсталған. Азаптау оқиғасының да болғаны расталды.

Наразылық білдірушілер полицейлерге қол тигізбегенін және олардың тарапынан мұндай зорлық-зомбылық күтпегенін айтады. Ал билік шерушілер тас лақтырылған кезде де полицияның «өте шыдамды» болғанын айтты.

Үкіметте оңшыл партиялардың бірін ұсынатын Ұлттық қауіпсіздік министрі Итамар Бен-Гвир полиция «Израиль азаматтарының қоғамдық тәртібі мен қалыпты өмірін сақтау үшін оның қолындағы барлық қаражатты пайдалануға міндетті» деп мәлімдеді. Ал премьер-министр Беньямин Нетаньяху Твиттерде «Наразылық білдіру құқығы анархия құқығын білдірмейді» деп жазды.

Кнессетте оппозиция депутаттары Сот жүйесін реформалау жөніндегі ұсыныстарға алғашқы мақұлдау берген Конституциялық комитеттің дауысына бойкот жариялады. Бұл реформа Нетаньяху басқарған жаңа коалициялық заң-діни үкімет саясатының негізі болды. Реформаның мақсаты – сайланған Үкіметке судьяларды таңдау кезінде шешуші дауыс беру құқығын беру және Жоғарғы Соттың үкіметтік директивалардың немесе заңнамалық актілердің күшін жою мүмкіндігін шектеу.

Реформа сыншыларының айтуынша, саяси бақылау мен тепе-теңдік жүйесін алып тастайды. Израильде конституция жоқ және Парламенттің жалғыз палатасын басқарушы коалиция бақылайды. Өткен аптада демонстранттар Тель-Авив пен Иерусалим арасындағы тасжолды жауып тастады. Он мыңдаған адам қатысқан Израильдегі жаңа заңнамаға наразылық акциялары бірнеше аптадан бері жалғасып келеді.

Көбісі Израильдің көк және ақ жалауларын желбіретіп, «Демократия» және «Израиль – диктатура емес, Израиль – Венгрия емес» деп ұрандады.

Ел Президенті Ицхак Герцог Үкімет пен оппозицияы диалогқа шақырды, ол елдің «конституциялық және әлеуметтік күйреу» алдында тұрғанын ескертті. Израиль президенті үлкен билікке ие емес және негізінен салтанатты функцияларды орындайды. Тіпті 8200 бөлімшесі деп аталатын Израильдің элиталық әскери барлау бөлімшесінің резервшілері наразылық ретінде шақыру қағаздары бойынша келуді тоқтататынын айтты.

«Бұл өте қиын жағдай, өйткені біз әдетте мұндай мәселелерде бейтараптық сақтаймыз. Бірақ қазір біз демократияның негізгі принциптері толығымен жойылады деп қорқамыз», - деді запастағы офицерлердің бірі.

Жоғары технологиялық компаниялардың қызметкерлері, заңгерлер мен банкирлер реформаның, оның ішінде экономиканың ықтимал салдарына қатысты алаңдаушылық білдіреді.

Нетаньяху реформа бизнеске пайда әкеледі деп сендіріп жатыр.