Техногендік қауіпсіздікті қамтамасыз ететін агенттік керек - Арман Қалықов

Мәжіліс депутаты, «AMANAT» фракциясының мүшесі Арман Қалықов ТЖМ-дағы комитеттің жұмысын сынап, оны қайта құруды ұсынды, деп хабарлайды  Azattyq Rýhy.

«Үкімет қаулысымен биыл тамызда елімізде 2024-2030 жылдарға арналған өнеркәсіптік қауіпсіздік тұжырымдамасы бекітілді, оған сәйкес «қадағалаудағы субъектілердің 99% - дан астамы жеке секторға жатады». Бұл дегеніміз, Қазақстан өзінің дамуының жаңа кезеңіне аяқ басты деген сөз. Сондықтан қауіпті өндірістік объектілердің қызметін реттеу жүйесін, нарықтық реттеуге көшу және сараптамалық қызметті дамыту, өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету арқылы мемлекеттік меншікте болмайтын және тәуелсіз сақтандыру нарығын қайта қарау қажет», - дейді Қалықов.

Бірақ депутат іс жүзінде басқа дүниеге тап болатынымызды жеткізді.

«Тіпті «өнеркәсіптік қауіпсіздік жүйесі» ұғымдары «азаматтық қорғау туралы» салалық заңда әлі жоқ. Тек бақылау мен қадағалау бар. ҚР ТЖМ КПБ-дан сараптамалық ұйымдарға өкілеттіктердің алдын алу және ашық рұқсат беру жүйесі толығымен жойылды. Өнеркәсіптік қауіпсіздік жүйесінің бақылауындағы объектілерге лифтілер, үй қазандықтары, балалар ойын алаңдары сияқты әлеуметтік инфрақұрылым қосылды. Бұл ретте ЖАО жауапкершілігінің және ҚР ТЖМ-мен өзара іс-қимылдың заңнамалық тетігі айқындалмаған. ЖАО-да жұмыс жүргізу бойынша салалық НҚА мен қызметті  ұйымдастыру, бақылау жоқ. Елде қауіпті өндірістік объектілердің деректер базасы және өңірлер бойынша қауіпті техникалық құрылғыларды есепке алу жоқ, қабылданған тұжырымдамаға сәйкес цифрлық реттеу жүйесі құрылып жатыр. Сұрақ не негізінде? Сол тұжырымдамада «217311 қауіпті өндірістік нысан жарияланды, олардың саны жыл сайын артып келеді», - дейді Қанат Қалықов.

Депутаттың айтуынша, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы 55 НҚА бар, соның негізінде мемлекеттік уәкілетті орган бекітілген объектілерді реттейді.

«Сондай-ақ стандарттау жөніндегі шетелдік құжаттарға сілтемелерді қамтиды немесе нормативтік-техникалық құжаттарды мүлдем көрсетпейді. Қызмет саласын нормативтік-техникалық реттеудегі Анархия жаңа технологияларды енгізуге мүмкіндік бермейді және қос стандарттарды жүргізуге жағдай жасады. ҚР ТЖМ-де табиғи және техногендік апаттардың алдын алу жөніндегі комитет құрылды, дегенмен басқа комитеттердің функционалына ТЖ алдын алу да кіреді. Біз бұл жаңа мемлекеттік органның функционалдық міндеттерін көрмейміз, оның кәсіби құрамын түсінбейміз», - дейді ол.

Қалықов атағандай, қазір жұмысқа қабылданатын мемлекеттік инспекторлар квал есепке алынбайды.

«Талаптарды бақылауға алу кәсіпкерлерге және ұлттық ғылыми-әдістемелік базаның болмауына байланысты кім және қалай жасалғаны түсініксіз тексеру актілеріне сәйкес тексеру жүргізеді. Мемлекеттік өнеркәсіптік қауіпсіздік жүйесінде қалыптасқан жағдай және жүйелі емес бақылау мен қадағалау елдегі техногендік қауіпсіздікті тиісті түрде қамтамасыз етпейді деп санаймыз. Осыған байланысты, тәсілді қайта қарауды ұсынамыз. Циклдің барлық кезеңдеріндегі технологиялық объектілерді бақылау және қадағалау функцияларын оған бере отырып, Қазақстан Республикасының Үкіметіне тікелей бағынатын тәуелсіз және бақылаудағы техногендік қауіпсіздік жөніндегі агенттік құруды жөн деп санаймыз», - дейді ол.